Metrostations eindelijk op zonnestroom

Dertien Amsterdamse metrostations worden dit jaar voorzien van in totaal 5.000 zonnepanelen. Eindelijk, want het project werd al jaren geleden aangekondigd. ‘Zo’n project in een spooromgeving is echt niet eenvoudig.’

Het leek in 2016 nog eenvoudig: Amsterdam wilde toen de CO2-uitstoot in 2024 met zo’n 40 procent verminderen. Een deel van die besparing kan komen van zonnepanelen op daken van gemeentelijk eigendom. En het dak van een groot deel van de bovengrondse metrostations ligt vaak erg goed: weinig schaduw en veel oppervlakte.

Maar de realiteit is weerbarstiger: uiteindelijk duurde het bijna drie jaar voordat door de gemeente, GVB en Vervoersregio de eerste panelen op een stationsdak worden gelegd. De complexiteit van de opgave was onderschat, zag projectmanager Roland van Houdt toen hij vorig jaar werd aangesteld. En wat doen ze in Amsterdam als een project vastloopt? ‘Dan bellen ze een Rotterdammer!’

Waarom heeft dit nou zo lang geduurd?
'Zo’n project kan niet van start zonder een subsidieregeling, dus die moet worden aangevraagd, daarna moet je wachten op toestemming, en dan kan je pas aan de slag'.

Maar dit duurde drie jaar.
'Klopt. Bij de partners in het project was er nog weinig ervaring met de installatie van dit soort systemen. Ik denk dat ze de hoeveelheid werk, en de complexiteit van zo’n project hebben onderschat.'

 
Wat is er moeilijk aan de installatie van zonnepanelen?
'Nou, we hebben het hier niet over een paar panelen op het dak van een woning. Dit gaat om flinke constructies, voornamelijk gebouwd in de jaren zeventig, waarbij van ieder station onafhankelijk onderzocht moest worden of het sterk genoeg is, of een dakinspectie mogelijk is en of er mogelijk houtrot aanwezig is. Als je dit niet compleet in kaart hebt, gaat er geen aannemer het dak op.'

Maakt het spoor het extra ingewikkeld?
'Absoluut. Veiligheid van de werkers staat bovenaan. We moeten rekening houden met de complexe omgeving van het spoor en alle bouw- en veiligheidsprocedures die daarbij horen. De panelen worden ’s nachts aangevoerd over het spoor en met kranen aangebracht op het dak. In een aantal gevallen moeten de stations ook nog van nieuwe dakbedekking voorzien worden. En vergeet niet dat de meeste stations verhoogd liggen. De windbelasting op het dak door de zonnepanelen wordt groter, dus daar moet je rekening mee houden.'

In 2016 was er nog sprake van 19 stations. Nu zijn er nog 13 over.
'Bij zes stations viel de afweging constructie, bereikbaarheid en houtrot negatief uit, dus die zijn afgevallen.'

Is dit project de moeite wel waard?
'Zeker. Waar je voor veel energiemaatregelen met 15 jaar rekent, kan je hier uitgaan van een levensduur van 25 jaar. Met vijfduizend panelen is dat een rendabele business case. De stroom komt waarschijnlijk bijna volledig ten goede aan het stroomverbruik van de metro en stations. We verwachten dat we niet of nauwelijks terugleveren aan het net.'