Meer aandacht nodig voor veiligheid en risicobeleid

Overheden moeten zichzelf steeds tien vragen stellen bij risico- en veiligheidsvraagstukken. Vragen over wat in het geding is, welke afwegingen moeten worden gemaakt en wie wat moet doen.

Handreikingen voor gemeenten

Dat stelt de Wettenschappelijke Raad voor het Regeringbeleid (WRR) in het advies Consistent maatwerk, waarin handreikingen staan voor gemeenten, provincies en rijksoverheid. Volgens de WRR dient de overheid bij elk risico- en veiligheidsvraagstuk steeds dezelfde kernvragen te beantwoorden. “Dat bevordert zowel de consistentie als het vereiste maatwerk, maar ook de politiek-maatschappelijke verantwoording van het beleid. Bovendien wordt daarmee hype- of incident-gedreven handelen ingetoomd. Aan de hand van de vragen kan ook gerichte consultatie plaatsvinden van kennisinstellingen, bedrijven en burgers”, aldus de WRR.

Bruikbaar voor meerdere beleidsterreinen
De set vragen is uitgetest op diverse thema's: overstromingsrisico's, luchtkwaliteit, elektromagnetische velden, nachtelijke operaties met traumahelikopters, gewasbescherming, en nanomaterialen. De kernvragen zijn bruikbaar voor risico- en veiligheidsvraagstukken op meerdere beleidsterreinen, niet alleen infrastructuur en milieu, maar bijvoorbeeld ook volksgezondheid, arbeid, landbouw, en justitie.

Rekennormen niet leidend in veiligheidsbeleid

Het advies van de WRR is eind vorige week aangeboden aan staatssecretaris Wilma Mansveld (Infrastructuur en Milieu), samen met het advies Risico’s gewaardeerd, naar een transparant en adaptief risicobeleid, van de Raad voor de leefomgeving en Infrastructuur (Rli). Daarin stelt de Rli dat rekennormen in het veiligheidsbeleid minder bepalend moeten zijn. In plaats daarvan moeten overheden meer recht doen aan de afzonderlijke beschrijving van de kansen en de gevolgen die spelen bij risico’s.

Betere afweging nodig

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur concludeert dat de klassieke cijfermatige berekeningen van risico's op basis van kans maal effect te beperkt zijn en onvoldoende ruimte laat voor andere inzichten, voor een bredere afweging en voor maatwerk. De raad pleit ervoor de kansen en effecten afzonderlijk te beschrijven. Daarin moet onderscheid worden gemaakt tussen risico’s voor individuele personen, voor het milieu en de economie en de samenleving. De raad verwacht dat hiermee het beleid transparanter wordt, beter navolgbaar en beter geaccepteerd.