Jawel, corona leidt tot méér vraag naar kantoren

Hoewel een aanzienlijk deel van de beroepsbevolking tegenwoordig thuiswerkt, leidt de coronacrisis gek genoeg tot beduidend méér vraag naar kantoren. Dat heeft mogelijke consequenties voor het vastgoedbeleid van gemeenten.  

Kleinere kantoren  
Door de coronacrisis willen bedrijven niet meer langdurig vastzitten aan één groot kantoorpand. Ze zoeken daarom vaker naar kleinere panden die ze ook snel weer kunnen opzeggen, melden kantoormakelaars bij BNR. Quintin Schevernels, CEO van Funda in Business, zag de vraag naar kantoorruimte in mei en juni 40 procent hoger liggen dan in die periode vorig jaar; in juli was de vraag zelfs 50 procent hoger. Bij ‘kantoorspecialist’ Skepp was het in de doorgaans luwe zomer even druk als in januari.

Flexibele schil
Ook Robert Kok, directeur Business Development Offices bij vastgoedmakelaar Colliers, ziet die ontwikkeling. ‘Al is een groot deel daarvan voor de korte termijn: bedrijven die vanwege de anderhalvemetersamenleving nu extra ruimte nodig hebben voor hun personeel.’ Is die behoefte straks na de corona weer voorbij? Zeker niet helemaal, verwacht Kok. ‘Veel bedrijven worstelen al langer met de huisvesting van hun flexibele schil: de zzp-ers en andere freelancers die ze geregeld inschakelen. De behoefte aan dat type werknemers zal na de coronacrisis niet minder worden. Zo kunnen ze groei en krimp makkelijker opvangen.’

Veranderd
Ook directeur Berenike van Lohuizen van bbn adviseurs ziet dat door het vele thuiswerken de kantoorbehoefte is veranderd. ‘We hebben misschien minder vierkante meters nodig, maar de behoefte om elkaar zo nu en dan te kunnen ontmoeten wordt alleen maar sterker. Dan kun je toe met kleinere kantoren, die meer verspreid door het land liggen. Dat beperkt ook de afstand woon-werkverkeer, een belangrijk bijkomend voordeel in deze tijd.’

Andere inrichting
Het voordeel van dergelijke kleinere kantoren is dat je er makkelijker looplijnen voor het personeel in kunt aanbrengen om corona tegen te gaan. Ook voorkom je met laagbouw het gebruik van een lift, een potentiële besmettingshaard. Daarnaast staat als gevolg van corona de inrichting van het kantoor onder druk en dat kan eveneens een reden zijn waarom bedrijven zich op de kantoormarkt begeven. Van Lohuizen:  ‘In plaats van dat drie personen twee uur onderweg zijn voor een gezamenlijke afspraak, zullen we vaker van Zoom gebruik blijven maken. Maar dan moeten er binnen het kantoor genoeg afgesloten ruimtes zijn waar je dat rustig kunt doen. Zoom werkt niet in grote kantoortuinen.’  

Relevant
Zeker voor grotere gemeenten kunnen dergelijke ontwikkelingen relevant zijn. Vaak hebben die met intensieve programma’s de kantoorleegstand bestreden door die gebouwen (deels) tot woningen te transformeren. De coronacrisis herschikt mogelijk die situatie. ‘De afgelopen jaren ontstond het beeld dat we vanwege een groeiende vraag vanuit het bedrijfsleven maar beter met de transformatie van kantoren konden stoppen’, zegt Kok. ‘Ik denk dat dat beeld door corona nu al verandert. Aan verouderde kantoren op slechte locaties is straks, naar ik vermoed, echt geen behoefte meer. Die kun je beter transformeren.’

Te vroeg
Senior researchmanager Matthieu Zuidema van het Kadaster kan zich de door de makelaars geschetste trend goed voorstellen, maar ontwaart die vooralsnog niet in zijn statistieken. ‘Wij registreren de aankopen van vastgoed gemiddeld drie maanden na de koopovereenkomst. Het is nu net te vroeg om die ontwikkeling te signaleren. We moeten nog even afwachten of het alleen om aanvragen van kantoorzoekers gaat, of dat er ook echt concrete kooptransacties worden afgesloten.’ Van Lohuizen van bbn ziet dat gemeenten zich vooralsnog vooral op het eigen vastgoed richten. ‘Wij krijgen veel kantoorvragen, maar die gaan nu over het eigen gemeentehuis of stadskantoor. Niet vreemd, want ook daar zullen als gevolg van corona aanpassingen moeten worden gedaan.’