IPO wil meer onderzoek en discussie schaliegas
De provincies zijn nog lang niet overtuigd van nut en noodzaak van schaliegaswinning. Minister Henk Kamp van Economische Zaken (EZ) moet op veel meer punten onderzoek doen om de informatie op tafel te krijgen die nodig is voor een gedegen politiek besluit.
De provincies zijn nog lang niet overtuigd van nut en noodzaak van schaliegaswinning. Minister Henk Kamp van Economische Zaken (EZ) moet op veel meer punten onderzoek doen om de informatie op tafel te krijgen die nodig is voor een gedegen politiek besluit. Het Interprovinciaal Overleg (IPO) reageert met kritische vragen en opmerkingen op de notitie waarmee Kamp de structuurvisie Schaliegas voorbereid.
Schadelijk voor drinkwater en veiligheid
Het IPO vindt dat er grondiger onderzoek nodig is naar de milieueffecten van de opsporing en winning van schaliegas. De provincies zijn bezorgd dat schaliegaswinning schadelijke effecten kan hebben op het drinkwater en op de waterveiligheid. Trillingen of aardbevingen die veroorzaakt worden door schaliegaswinning kunnen de waterkeringen in gevaar brengen, waarschuwt het IPO. De provinciekoepel wijst boren naar schaliegas binnen de grenzen van bestaand en gepland bebouwd gebied, dorpen en steden, af.
Weinig draagvlak
Het IPO heeft zich vanaf het begin kritisch uitgelaten over de schaliegasplannen. De recente brief is geen “nee“ tegen schaliegas, zegt woordvoerder Sander Hage. ‘Maar we constateren wel dat het draagvlak voor schaliegaswinning niet erg groot is bij provincies en gemeenten. In deze fase willen we daarom graag in gesprek blijven met EZ en ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk onderzoek wordt gedaan. Alleen als er een goed beeld bestaat over de consequenties van schaliegaswinning, kan de Tweede Kamer er volgend jaar een gedegen besluit over nemen.’
Effecten niet goed onderzocht
Op dit moment ontbreekt veel informatie, vindt het IPO. Zo mist de koepel een beoordelingskader voor de effecten op land- en tuinbouw, recreatie, gezondheid en beleving van risico en hinder. Dit is niet opgenomen in de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau, waarin wordt beschreven wat met de plan-MER (Milieueffectrapportage) moet worden onderzocht. De plan-MER (verwacht in november) leidt uiteindelijk tot de structuurvisie Schaliegas, die Kamp naar verwachting komend voorjaar naar de Tweede Kamer stuurt.
Nut en noodzaak
Wat het IPO betreft moet er ook een brede maatschappelijke discussie worden gevoerd over nut en noodzaak van schaliegas. De provinciekoepel plaatst daar vraagtekens bij. Hage: ‘Provincies zijn bezig met het uitrollen van allerlei vormen van duurzame energie en energiebesparing. Dat levert ook werkgelegenheid op en is toekomstbestendig.’ Het IPO vindt het verder vreemd dat de structuurvisie Schaliegas niet is gekoppeld aan de brede structuurvisie Ondergrond, zegt Hage. ‘Als je een brede visie aan het voorbereiden bent over de hele ondergrond, waarin je de belangen van energie, water en delfstoffen afweegt, is het gek om je in een andere visie enkel te richten op schaliegas.’
Het lijkt wel een missie van gemeenten en provincies om het draagvlak voor besluiten van nationaal belang ter discussie te stellen en het draagvlak daarvoor te ondergraven. Dat gedrag verhindert in toenemende mate snelle en adequate besluitvorming voor het gebruik van de openbare ruimte.
Europa dient op een zo kort mogelijke termijn onafhankelijk te worden van Rusland als energieleverancier. Dat moet ook gemeenten en provincies duidelijk zijn.
Indien geopolitieke overwegingen in besluitvorming dominant zijn, dient de landelijke overheid te beschikken over instrumenten om vertraaggedrag uit te schakelen. Dat kan in de crisis- en herstelwet worden opgenomen.
'Het IPO vindt dat er grondiger onderzoek nodig is naar de milieueffecten van de opsporing en winning van schaliegas.'
Het dominante milieueffect wordt veroorzaakt door het terugpompen van de winningsvloeistoffen in de bodem. Dat is het probleem en daar dient het beleid op gericht te zijn. Niet op de winning en al zeker niet op het opsporen.
Uitstel van opsporen maakt de afhankelijkheid van Rusland alleen maar groter. Nu beginnen met opsporen geeft sneller de vrijheid om tot een eventueel besluit over winning te komen. Dat is belangrijk.
Terecht zijn gemeenten en provincies bezorgd. Die bezorgdheid mag en moet in een complexe samenleving niet de gelegenheid geven voor vertraag- en hindergedrag. Dat remt in hoge mate het oplossen van maatschappelijke problemen.