Het loopt vast op het stroomnet

Het huidige stroomnet kan door de snel toegenomen vraag naar elektriciteit niet voldoende energie leveren. Netbeheerder Liander luidt de noodklok en de gemeente Amsterdam roept de hulp van het Rijk in.

Maximale capaciteit
Liander kan geen stroom leveren aan nieuwe grootverbruikers, zoals fabrieken, in twaalf gemeenten in het noorden van Noord-Holland. Door de ‘snel toegenomen vraag naar elektriciteit’ heeft een verdeelstation daar zijn maximale capaciteit bereikt, meldt de netbeheerder donderdag. Voor bedrijven die zich in de regio willen vestigen is geen elektriciteit beschikbaar. Ook grootverbruikers zoals supermarkten, grootschalige horeca, kantoren en fabrieken die daar al gevestigd zijn, kunnen niet meer stroom afnemen dan ze nu doen. Het gaat om de gemeenten Schagen, Hollands Kroon, Bergen, Alkmaar, Heerhugowaard, Opmeer, Koggenland, Medemblik, Beemster, Langedijk, Castricum en Heiloo. Een structurele oplossing zal nog zeker een jaar of vier op zich laten wachten.

Schaarste

Volgens de netbeheerder is de schaarste het gevolg van de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening. Liander verwacht op meer plekken schaarste op het net. Ook in andere delen van het land lopen de netbeheerders tegen de grenzen van het netwerk aan door de energietransitie.

Congestie
In Amsterdam doet het tekort zich al geleden. De hoofdstad roept de hulp in van het Rijk om de knelpunten op het elektriciteitsnet aan te pakken. In een brief aan staatssecretaris Dilan Yesilgöz-Zegerius  van Economische Zaken en Klimaat schrijft het stadsbestuur dat netbeheerder Liander de afgelopen drie maanden tot vier keer toe 'congestie' heeft moeten afkondigen voor een deel van het hoofdstedelijke stroomnet. Dat houdt in dat verbruikers niet de hoeveelheid stroom kunnen krijgen die ze willen en dat producenten niet de elektriciteit op het net kwijt kunnen die ze hebben opgewekt.

Vertraging

‘Dat raakt niet alleen (toekomstige) klanten van Liander, het dreigt ook grote gevolgen te hebben voor de woningbouwopgave, de energietransitie en de economische ontwikkeling van Amsterdam’, aldus burgemeester Femke Halsema namens het college. Door de knelpunten op het stroomnet dreigt de bouw van duizenden broodnodige woningen vertraging op te lopen en kunnen grootverbruikers als scholen, winkels en zorginstellingen niet meer worden aangesloten. ‘Een wijk met mensen, maar zónder scholen, winkels, horeca of zorginstellingen is een slaapwijk en allesbehalve leefbaar.’

Piekvraag
Het is waarschijnlijk niet de laatste keer dat Liander in Amsterdam congestie moet aan- of afkondigen. Daarom vraagt het college de staatssecretaris om meer werk te maken van het voorkómen van congestie, door netbeheerders meer vrijheid te geven om vraag en aanbod van energie te sturen, zegt het Amsterdamse stadsbestuur. Ook moet er meer worden gekeken of een piekvraag van een partij wel kan worden ingewilligd en hoe die piekvraag kan worden gereduceerd.

Tekorten

Verder vraagt de gemeente het Rijk om financiële hulp aan de netbeheerders. Die vragen nu vaak om kapitaal bij hun aandeelhouders (gemeenten en provincies), terwijl die zelf met aanzienlijke begrotingstekorten kampen. Ten slotte moet iets worden gedaan aan het nijpende tekort aan technisch personeel en geschoolde techniekdocenten. ‘Zonder robuust elektriciteitsnet zijn we nergens en zonder uw ingrijpen kan ons elektriciteitsnet de vraag niet aan’, schrijft Halsema aan Yesilgöz-Zegerius. (ANP)