Gouda verlaagt peil niet zonder slag of stoot

Om de Goudse binnenstad droog te houden wil het stadbestuur het waterpeil in een deel van de binnenstad verlagen met 25 centimeter. Maar binnenstadbewoners zijn niet allemaal gelukkig met de plannen. Sommigen vrezen dat de droge voeten van de buren ten koste gaan van hun fundering. In de gemeenteraad wordt gevraagd om uitstel van de plannen.

Slappe grond

Het op een mengsel van klei en veen gelegen Gouda kent al eeuwen problemen met de zakkende grond. In vroegere eeuwen werd het probleem eenvoudig opgelost: nieuwe woningen werden gebouwd op het puin van de vorige. Maar daardoor is het probleem verergerd: de puinlaag drukt de slappe grond nog harder naar beneden. Gelukkig zakt de stad mee: de meeste gebouwen hebben geen paalfundering die het op hoogte houdt. Maar in delen van de stad is de grens bereikt. Het grondwater staat er inmiddels zo hoog dat straten na een kleine bui al overstromen, en kelders, kruipruimtes en souterrains niet meer droog te houden zijn.

Oplossing

Er is geen makkelijke oplossing voor het probleem. De gemeente kan besluiten om niets te doen, maar dan blijven de stad en de huizen verder zakken, terwijl het grondwaterpeil hetzelfde blijft. Met de grotere buien en meer wateroverlast door de klimaatverandering, wordt het dan almaar moeilijker om het water weg te krijgen, en neemt de overlast toe. Een andere optie is om het waterpeil in de hele stad en de stadsboezem (de kanalen die zorgen voor de afwatering) beperkt te verlagen, met tien centimeter. Zo heeft de stad het in het verleden altijd gedaan. Maar de laatste keer dat het waterpeil in de stad werd verlaagd was in 1970. Maar met die oplossing zou de gemeente wel eens meer problemen kunnen veroorzaken dan oplossen. Waar in de binnenstad de meeste gebouwen geen houten paalfundering hebben, hebben veel woningen langs de stadsboezem die wel. Het verlagen van het peil kan de houten palen droogleggen en zorgen voor flinke schade. En hoewel de gemeente in haar Kaderplan Bodemdaling Binnenstad meerdere malen onderstreept geen juridische aansprakelijkheid te dragen voor funderingsschade (dat is de verantwoordelijkheid van de eigenaar), ziet ze toch meer in een derde optie: het compartimenteren van het waterpeil. In het voorstel van de gemeente wordt grondwater, oppervlaktewater en riolering op een ander peil gehouden dan in de rest van de stad, waar de wateroverlast minder groot is. Dat betekent dat het waterpeil in een deel van de gemeente veel meer kan worden verlaagd, tot maximaal 25 centimeter. Daarmee blijven droge voeten voor de binnenstad tot minstens 2050 gegarandeerd, stelt de gemeente.

Protest

Maar binnenstadbewoners protesteren: de inwoners van de circa 60 woningen met een houten paalfundering die vrezen voor paalrot, het Watersportverbond dat vreest dat de doorvaarbaarheid van de stad in gevaar komt en cultuurhistorische organisaties die vrezen dat de plannen de historische binnenstad bedreigen. Maar op hun pleit voor een boezempeilverlaging in plaats van een compartimentering komen weer protesten van woningeigenaren buiten de binnenstad. 

Duidelijkheid

De gemeenteraad stemt woensdag 28 oktober hoogstwaarschijnlijk in met de eerste uitvoering van de plannen. Maar de oppositie in de raad vraagt zich maandag af of er wel genoeg duidelijkheid is. Ze willen meer informatie over de juridische aansprakelijkheid van de gemeente bij verzakking, en ze willen meer duidelijkheid over de compensatieregeling voor woningeigenaren met funderingsschade die wethouder Hilde Niezen tijdens een eerdere raadsbijeenkomst beloofde. Maar volgens de coalitiepartijen is er genoeg onderzoek gedaan. 'Je kan wel zeggen dat zes jaar onderzoek nog steeds niet genoeg is,' verzuchte CDA-raadslid Martijn van der Wind, 'Maar uitstel van dit besluit leidt niet tot een beter inzicht. Geen besluit nemen is ook een keuze.'