Gemeenten minder duurzaam

Ondanks de toenemende aandacht in coalitieakkoorden voor het onderwerp duurzaamheid, scoren de Nederlandse gemeenten per saldo slechter dan vorig jaar op duurzaamheid. Onder andere door gestegen werkloosheid en hoger energieverbruik. Dat blijkt uit de Gemeentelijke Duurzaamheidsindex (GDI) 2015. Staphorst, Zeewolde en Nunspeet zijn volgens deze index de duurzaamste gemeenten.

24 indicatoren

In de GDI is voor alle Nederlandse gemeenten de mate van duurzaamheid bepaald aan de hand van 24 indicatoren over de drie thema’s van duurzaamheid: Mens en maatschappij; Milieu, natuur en grondstoffen; en Economie. Op een aantal terreinen is er sprake van vooruitgang; de achteruitgang is evenwel groter, constateert opsteller van de index Geurt van de Kerk van de Stichting Duurzame Samenleving.

Achteruitgang op terrein klimaat en energie

We laten de auto wat vaker staan, de lucht is schoner en de samenleving veiliger, constateert Van de Kerk. ‘We produceren 22 kilo minder afval en scheiden het iets beter, al is dat nog steeds niet meer dan een schamele 50 procent. De jeugdwerkloosheid is afgenomen, terwijl de totale werkloosheid is toegenomen.’ Juist op het terrein van Klimaat en Energie – energiebesparing, CO2-uitstoot wegverkeer en energiegebruik – is er echter achteruitgang, terwijl deze indicatoren ook vorig jaar al slechte cijfers lieten zien, zegt Van de Kerk. ‘Ondanks alle inzet is er in de jaren 2011 tot 2013 geen sprake van energiebesparing voor woningen en publieke gebouwen. Door de economische crisis lag het energiegebruik voor bedrijven de laatste jaren wellicht lager, maar in huis zijn we kennelijk meer gaan stoken.’

Veel aandacht voor duurzaamheid

Per saldo is de landelijke duurzaamheidsscore verslechterd, blijkt uit de index, maar Van de Kerk is allerminst pessimistisch. Gemeenten besteden, onder andere in de vorig jaar gesloten coalitieakkoorden, steeds meer aandacht aan duurzaamheid. Van de Kerk merkt in contacten met gemeenten dat er heel veel gebeurt, ook door inwoners en bedrijven. Ze ontplooien initiatieven op het gebied van wind- en zonne-energie, energiebesparing, afvalscheiding, stadslandbouw, buurtzorg en veiligheid. ‘Dat die inzet nog niet in de cijfers terug is te zien, betekent naar mijn mening dat gemeenten hun inspanningen verder moeten vergroten. Maar mijn advies is ook altijd: kijk naar wat er achter de cijfers zit; waarom je niet beter scoort. En kijk ook wat andere gemeenten anders doen.’

Hoopgevend

Ondanks de tegenvallende scores geven de hoopvolle signalen uit de samenleving aanleiding om te verwachten dat de ontwikkeling naar een duurzame gemeente een flinke stimulans heeft gekregen, vindt Van de Kerk. ‘Ook de woorden in de coalitieakkoorden zijn hoopgevend. Nu nog de daden.’

Koplopers

Dit jaar zijn de koplopers in de Gemeentelijke Duurzaamheidsindex Staphorst, Zeewolde en Nunspeet. Zeewolde scoort al jaren hoog. De grootste vooruitgang is behaald door Ouder-Amstel, Renswoude en Woudenberg, vooral door verbeteringen op het gebied van energiebesparing, lucht en vervoerswijze. Op de website www.gdindex.nl kunnen gemeenten hun eigen scores bekijken en vergelijken.