Gemeenten laten terrasvergroting aan ondernemers over

De heropening van de terrassen laten gemeenten het liefst zo veel mogelijk aan horecaondernemers en inwoners zelf over. Wel denken ze mee in lastige situaties en zijn ze bereid om de verkeerssituatie aan te passen waar nodig. Dat geldt in ieder geval voor de situatie op het Maastrichtse Vrijthof en de historische markt van het Brabantse Eersel.

Joie de vivre
Maastricht heeft internationale roem verworven vanwege haar 'joie de vivre' (New York Times), de 'Bourgondisch verfijnde dinercultuur' (Lonely Planet), en natuurlijk de jaarlijkse concerten van André Rieu, wiens tours tot de grootste ter wereld behoren. 'De Maastrichtenaar houdt van een goed hapje eten en een goed potje bier', beaamt burgemeester Annemarie Penn-te Strake.

Het Brabantse dorp Eersel heeft wellicht geen verwijzing in de Lonely Planet, maar is op lokaal niveau toch een populaire bestemming voor vrijetijdsbesteding. 'Eersel staat bekend als een toeristisch dorpje', vertelt wethouder Léon Kox (economie, recreatie & toerisme, Eersel Samen Anders). 'We hebben een aantal grote campings, je kunt hier mooi fietsen. De markt in Eersel is een historische terrasjesmarkt.' Eersel wordt dan ook de 'parel van de Kempen' genoemd en werd in 2014 verkozen tot de wandelgemeente van het jaar.

Life line
Ook in economische zin is de horeca van groot belang voor beide gemeenten. Kox heeft geen precieze cijfers, maar weet wel dat de horeca een 'flinke branche' is met een groter dan gemiddeld aandeel in de economie van de gemeente. Burgemeester Penn-te Strake: 'Horeca behoort tot een van de life lines van de stad Maastricht.' Vorig jaar werd nog berekend dat de optredens van André Rieu, die deze zomer niet door kunnen gaan, de stad Maastricht 30 miljoen euro aan spin-off opleveren. Een behoorlijk deel daarvan komt ten goede aan de horecasector.

‘Regel het zelf’
Beide gemeenten grijpen de versoepeling van de corona-maatregelen dan ook aan om de horecasector weer wat leven in te blazen en staan positief tegenover de vergroting van terrassen waar ondernemers om vragen. Burgemeester Penn-te Strake van Maastricht sprak onlangs nog op het Vrijthof, een van de meest centrale pleinen in de Maastrichtse binnenstad, met een groep horecaondernemers: 'We hebben inmiddels meer dan 120 voorstellen binnen voor vergrote terrassen. Ik heb gezegd: ik wil zo ruimhartig mogelijk zijn. Degenen die al een terras hebben, die mogen dat vergroten. Daar hoeven ze geen vergunning voor aan te vragen, ze moeten dat alleen even melden.' Bij terrassen die niet zo makkelijk vergroot kunnen worden, omdat ze bijvoorbeeld in een smalle straat staan, denkt de gemeente mee over alternatieve locaties.

Er zijn wel grenzen aan de uitbreiding van terrassen, benadrukt de burgemeester. Het moet veilig gebeuren, de coronaregels moeten aangehouden worden en er moet overlegd worden met andere ondernemers in de buurt en omwonenden. Maar zolang aan die eisen wordt voldaan, is de boodschap aan ondernemers: 'Val ons er niet mee lastig, regel het zelf.'

Tekst loopt door onder afbeelding

De markt in Eersel. Foto: Martijn Aukema

Meedenken
In Eersel zijn een stuk minder aanvragen ingediend, maar ook daar klopten horecabazen al snel bij de gemeente aan. Wethouder Kox: 'We proberen als gemeente in de positieve, faciliterende stand te staan, om ondernemers weer perspectief te bieden. We proberen optimaal mee te denken en we sturen bij indien nodig. Zo simpel is het.' Op de markt in Eersel zijn in totaal negen horecazaken gevestigd aan beide kanten van het plein. Die hebben samen een plan ingediend om het plein te benutten voor extra terrasruimte. Kox: 'Die hebben elkaar gevonden, da's mooi. Wie, wat, waar, de verdeelsleutel en dergelijke; dat is niet aan mij. Dat doen de ondernemers gewoon in overleg zelf.'

Autovrij
In Maastricht en Eersel mogen de terrassen, waar mogelijk, uitgebreid worden totdat het oorspronkelijke aantal stoelen en tafels bediend kan worden. Dat betekent dat de terrassen in theorie zo'n drie keer zo groot kunnen worden. Op zowel het Vrijthof als de Eerselse markt zullen de terrassen een straat overbruggen. In Maastricht wordt die straat, die langs het Vrijthof loopt, daarom afgesloten voor bussen en auto's. Alleen hulpdiensten en voetgangers krijgen nog toegang. In Eersel wordt de weg niet afgesloten, maar wethouder Kox denkt er wel over om de snelheid te verlagen en een tijdelijk zebrapad aan te leggen zodat personeel ongestoord kan oversteken.

Saamhorigheid
Net als wethouder Kox, is ook burgemeester Penn-te Strake te spreken over de samenwerking onder horecabazen: 'Vrijthof-ondernemers zeggen: onderling regelen werkt heel goed, we zijn nu meer collega's aan het worden dan concurrenten.' Gaat het dan echt allemaal zonder slag of stoot? De burgemeester heeft wel een brief ontvangen van de bewonersvereniging van de binnenstad met een aantal voorstellen. Maar ook dat legt ze weer terug bij de ondernemers, en ze verwacht dat die er samen uitkomen. 'Er is heel veel saamhorigheid en gezamenlijke creativiteit ontstaan.' Wel behoudt ze zich als burgemeester het recht voor om de toestemming voor de terrassen te allen tijde weer op te zeggen, mocht dat nodig zijn.

Geen strijd
Het beeld van onderling begrip en harmonieuze samenwerking staat haaks op het idee van de openbare ruimte als 'hét strijdtoneel voor post-corona politiek', zoals Thomas de Groot het onlangs verwoordde in Binnenlands Bestuur. 'Nee, een strijd vind ik het niet', aldus Penn-te Strake. 'Ik heb steeds gezegd: jullie moeten het zelf regelen. Tot nu toe gaat dat heel goed.' Ook wethouder Kox ziet in Eersel nog geen signalen van strijd. Hij heeft van inwoners of ondernemers nog geen klachten ontvangen.

Tekst loopt door onder afbeelding

Deze weg langs het Vrijthof wordt afgesloten voor auto's en bussen.

Ontroerend
Burgemeester Penn-te Strake kan zich wel voorstellen dat inwoners van de binnenstad inmiddels gehecht zijn geraakt aan de vrije ruimte die de sluiting van de horeca heeft opgeleverd. 'Dat is heel persoonlijk. Ik vind zelf een leeg Vrijthof nog altijd het mooiste Vrijthof. Vooral in de sneeuw, als er helemaal niemand is, behalve misschien een meisje dat met haar viool naar het conservatorium loopt… Dat is zo ontroerend mooi. Maar de bruisende terrassen hebben ook wel wat. Je merkt wel dat mensen met verbazing kijken naar hoe rustig het nu is. Maar mensen zeggen ook: we zijn er een beetje klaar mee, laat de mensen maar komen, want dat is ook Maastricht.'

Desolaat
Wethouder Kox ziet daarentegen weinig romantiek in de leegte van het Eerselse marktplein. 'Er is nu nog één zaak open, een ijstent. Je ziet dat mensen een ijsje halen en vervolgens op het plein verdwalen. Dat ziet er eigenlijk een beetje triest uit, meer een desolaat beeld dan rustgevend. En de kroegen dicht – met dit weer is dat een onnatuurlijk beeld. Voor mij niet echt een romantisch sfeerbeeld. Zo wordt het ook niet ervaren volgens mij. Voor mij mogen de terrassen gewoon open.'