Gemeenten houden regie op aanpak vakantieparken

Permanente bewoning van vakantieparken wordt alleen ingezet als aanvulling op de woningmarkt daar waar het nodig en verantwoord is. Dat staat in de actie-agenda Vakantieparken 2018-2020 die minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken vandaag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De uiteindelijke aanpak voor vakantieparken blijft een lokale keuze.

Geen ruimte voor uitbuiting
Naast een mogelijke aanvulling op de woningmarkt streven de verschillende partijen in de actie-agenda naar een levensvatbare verblijfsrecreatiesector, een sector die geen ruimte biedt voor uitbuiting of het uit het zicht raken van kwetsbare mensen, veilige vakantieparken met bonafide ondernemers zonder criminaliteit en ondermijning en een sector die op het gebied van ruimtelijke ordening op passende wijze wordt gefaciliteerd. De actie-agenda is vandaag gepresenteerd op de Vakantieparkentop in Kootwijk en is een samenwerking van gemeenten, provincies, ondernemers, maatschappelijke organisaties en het rijk.

Complexe materie
In haar Kamerbrief schrijft de minister dat grofweg vijf groepen zijn te onderscheiden die op deze parken gaan wonen: mensen die een bewuste keuze maken voor het vakantiepark, spoedzoekers, arbeidsmigranten, mensen die niet meer in aanmerking komen voor een reguliere woning, en mensen die onder de radar willen blijven. Al deze groepen vragen om een andere benadering. Het is dus complexe materie, concludeert Ollongren. ‘De oplossingen vragen daarom integraliteit, samenwerking en maatwerk om de kansen te pakken die er liggen.’ Het complexe vraagstuk is domeinoverstijgend en gemeentegrensoverstijgend en daarom vaak niet door individuele gemeenten op te lossen. ‘Om de doelen van de actie-agenda te halen is samenwerking cruciaal.’

Waterbedeffecten voorkomen
Voor gemeenten ligt de uitdaging in het zorgvuldig vormgeven van de samenwerking tussen de gemeentelijke diensten, aldus de minister. Die kunnen in een vroeg stadium signaleren dat mensen op een vakantiepark verblijven. Vervolgens kunnen zij samen met deze mensen een plan maken om alternatieve huisvesting te vinden. Naast het gemeentelijk niveau noemt Ollongren het regionale en provinciale niveau een belangrijke schakel. De samenwerking daar kan zorgen voor een beter beeld op de parken en de bewoners. ‘Vervolgens kan hier een integrale visie op worden ontwikkeld en wordt voorkomen dat er waterbedeffecten ontstaan van mensen die in de ene gemeente het park moeten verlaten en hun heil zoeken bij de buurgemeente.’

Informatie delen

Niet alleen gemeenten hebben een opgave. Ondernemers zullen kritisch naar de toekomst van de vakantieparken kijken. Voor innovatieve oplossingen, zoals herbestemming of bedrijfsbeëindiging, is samenwerking met lokale overheden nodig. Het rijk gaat opgedane kennis en ervaringen delen en belemmeringen in regelgeving weg te nemen. Ollongren en cs. willen met de actie-agenda nogmaals het belang van interbestuurlijke samenwerking onderstrepen. ‘We trekken op als één overheid door dit vraagstuk gezamenlijk op te pakken.’

Steun aan provincies en gemeenten
Ollongren trekt ook de portemonnee voor initiatieven die bijdragen aan de doelen van de actie-agenda. Provincies ontvangen in totaal 1,1 miljoen euro voor de periode 2019-2020. Voor het project Ariadne, een uniforme informatiegestuurde integrale aanpak van vakantieparkenproblematiek in Gelderland in samenwerking tussen gemeenten, politie, provincie, OM en programma Vitale Vakantieparken, stel ze vier ton beschikbaar binnen het programma Weerbaar Bestuur. Ook stelt ze 4,5 ton beschikbaar aan zes gemeenten voor versterking van integrale handhaving op vakantieparken, met expliciet aandacht voor een oplossing voor bewoners. 

Pilots

Verder ondersteunt Ollongren een aantal pilots om kansen van vakantieparken te benutten, waarvan enkele op het terrein van ondermijning en big data. ‘Met dit traject wil ik bekijken of de inzet van big data gemeenten kan helpen mogelijke ondermijnende activiteiten vroegtijdig te signaleren.’ Daarbij start ze pilots waarin duidelijk moet worden hoe vakantieparken een andere bestemming kunnen krijgen. Een aantal pilots richt zich expliciet op de mogelijkheid om vakantieparken, al dan niet tijdelijk, in te zetten als buffer voor de woningvoorraad. In 2019 begint het rijk met gemeenten en provincies een leerkring over vakantieparken met aandacht voor de vijf doelstellingen en om decentrale overheden te helpen in het maken van integrale visies op vakantieparken. De uiteindelijke aanpak voor vakantieparken blijft een lokale afweging en keuze, benadrukt Ollongren. ‘Daar is immers ook het beste zicht op de situatie.’