Gelders droomdorp voor senioren kleurt steeds grijzer

Krimpgemeente Berkelland in de Achterhoek heeft over twintig jaar zo’n 240 procent meer tachtigplussers dan nu. Het eigenwoningbezit is er 75 procent. Dat vraagt om woningaanpassingen, zorgaanbod en een plan voor de onvermijdelijke leegstand. Berkelland bereidt zich voor op het vergrijzend woningbezit.

Import-gepensioneerden

Mooi en goedkoop wonen in de Achterhoek of Drenthe was jarenlang het droombeeld van senioren uit het westen. Massaal verruilden babyboomers hun afgeloste gezinswoningen in de Randstad voor boerderijtjes en bungalows in het groen. Ruurlo (gemeente Berkelland) is zo'n uitverkoren dorp in de Achterhoek – mooi kasteel, treinstation, actief verenigingsleven - waar inmiddels een kwart van de inwoners 65-plus is. 'Dat is echt niet alleen onze eigen bevolking, daar zitten behoorlijk wat import-gepensioneerden bij', zegt wethouder Patricia Hoytink-Roubos (CDA, wonen/demografie).

Het eigenwoningbezit in de gemeente is van oudsher hoog: gemiddeld circa 75 procent. In het dorpje Beltrum, in het buitengebied van de gemeente, is dat cijfer nog hoger, zo’n negentig procent. Er wonen veel oude boeren, die zo lang mogelijk op hun eigen boerderij willen wonen, zegt Hoytink. Maar er wonen ook jongeren, die eigenlijk best belangstelling hebben voor de oude boerderijtjes in het buitengebied. En voor een gunstig gelegen straatje met verouderde en dus goedkope gezinswoningen. Alleen: de ouderen die erin wonen maken geen aanstalten om te vertrekken.

Proeftuin 'Wonen in de toekomst'

Het is interessante en bruikbare informatie, vindt de wethouder, die naar voren komt in bijeenkomsten die de gemeente organiseert in Beltrum. Het dorp is een proeftuin, waarin Berkelland met het project 'Wonen in de toekomst' de woonbehoefte van jong en oud in kaart brengt, samen met inwoners. De bedoeling is om een visie op het wonen in Beltrum te ontwikkelen, maar vooral ook samen met inwoners concrete projecten op te zetten om Beltrum klaar te maken voor de toekomst.

De urgentie is helder in Berkelland. Het aantal huishoudens daalt van 18.800 nu naar 17.800 in 2040. En in dat jaar telt de gemeente 240 procent meer tachtig-plussers dan nu, luidt de prognose volgens wethouder Hoytink. Tegelijkertijd vindt er ontgroening plaats: jongeren verlaten de Achterhoek.

Analyse heel Nederland

Het Kadaster maakte voor Binnenlands Bestuur een analyse van het woningbezit onder 70-plussers. Dat is het grootst in 'rijkeluisgemeenten' langs de kust en in het Gooi, en in krimpgebieden. Gemeenten hebben het grijze woningbezit zelf nauwelijks in beeld. 

Lees in Binnenlands Bestuur 23 hoe Berkelland zich voorbereidt op het vergrijzende woningbezit.