'Garant staan voor afvalverwerker geen taak gemeente'

De gemeente Noordoostpolder is het niet eens met het steeds hogere bedrag aan garantiestelling dat afvalverwerker HVC voor haar leningen nodig heeft. De Flevolandse gemeenten zijn aandeelhouder en vroegen al eens om verlaging, maar dat gebeurt maar niet.

NOP tegen uitbreiden garantstelling
De gemeente Noordoostpolder staat voor een bedrag tussen de 14 en 15 miljoen garant voor leningen van afvalverwerkingsbedrijf HVC. Dit bedrijf heeft te kampen met een schuld van 812 miljoen euro. De gezamenlijke Flevolandse gemeenten en een aantal waterschappen staan nu in totaal garant voor 93,5 miljoen euro. De maximale garantstelling is vastgesteld op 670 miljoen. Maar wethouder Andries Poppe (CU) heeft nu genoeg van de oplopende bedragen. ‘Gemeenten staan garant voor type 1-activiteiten, zoals afvalverbranding, maar dat gebeurt niet zoveel meer. Het is nu meer recycling. We hebben in 2004 gevraagd om het afbouwen van de garantstellingen, maar het wordt steeds uitgebreid, ook naar type 2 activiteiten. Daar zijn wij niet voor.’

Meerderheid aandeelhouders voor uitbreiding
De gemeente is weliswaar aandeelhouder en kan dus haar zegje hierover doen, maar Poppe vertelt dat een meerderheid voor verhoging van de garantstelling is. ‘We zijn niet de enige aandeelhouder. De Flevolandse gemeenten zijn wel kritisch, maar Almere en Lelystad gingen mee met het voorstel en Noordoostpolder en Urk waren tegen.’ Het plafond van de garantstelling is nog lang niet bereikt. Mocht dat wel zo zijn, dan betekent dit verhoging van de tarieven. ‘Er komt nu toch uitbreiding van de type 1 activiteiten. Wij vinden het goed dat eerst wordt onderzocht wat de consequenties zijn voor je dit honoreert.’

Eigen onderzoek naar situatie afvalverwerker
De gemeente Noordoostpolder gaat nu zelf een onderzoek instellen naar de situatie bij de afvalverwerker. ‘Zolang we garant staan gebeurt er niets. Zelfs de Bank Nederlandse Gemeenten noemt HVC een betrouwbare partner. Maar voor vele miljoenen garant staan voor een afvalverwerkingsbedrijf vinden wij niet de kernactiviteit van een gemeente. Zeker in deze tijd moeten we geen risico lopen.’ Poppe wijst erop dat afvalverbranding tanende is, terwijl afvalverwerkers zonder verbrandingsoven uitstekend werken. ‘HVC moet nu zelfs afval uit Engeland importeren. Terecht gaan ze investeren in duurzame energie, maar dan moet je wel voorzichtig zijn.’

Niet eerst besluit en dan onderzoek
De gemeente Noordoostpolder wil best garant staan voor type 1, maar daar komen straks ook type 3 en 4 bij, zegt Poppe. ‘Het uitbesteden van afvalverwerking is een wettelijke taak, maar nu wordt de garantie verhoogd voordat onderzoek is gedaan. Dat is een geweldige beleidsbeslissing waar je eerst extern goed naar moet kijken. Maar het besluit is al genomen. Dat is de omgekeerde wereld.’

Gemeenten moeten kritischer zijn
In het onderzoek wil de gemeente stevige onderbouwing vinden om andere gemeenten te waarschuwen. ‘Pas op, dit is een weg die we misschien tot problemen leidt. De situatie is nog niet dramatisch, maar gemeenten met zoveel verantwoordelijkheid moeten kritischer zijn.’ Als de afvalverwerker zou omvallen, dan moeten de gemeenten dokken, concludeert Poppe. ‘Maar dan wordt natuurlijk alles in het werk gesteld om dat te voorkomen en dan zullen de tarieven gaan stijgen.’ Poppe verwacht dat het onderzoek over een half jaar gereed is.