G32: regeerakkoord houdt woningmarkt op slot

De maatregelen van het kabinet brengen de verhuisbeweging niet op gang en houden de woningmarkt dus op slot. Dat blijkt uit een effectanalyse van de G32.

Europese toestanden
'Er is geen geld meer voor stedelijke vernieuwing en er is ook geen aandacht meer voor, waardoor alle eerdere investeringen ook verloren dreigen te gaan', aldus woordvoerder van de fysieke pijler van de G32 Regien van Adrichem. 'Straks krijgen we "Europese toestanden" in de buitenwijken, zoals in Engeland en Frankrijk.'

Woningmarktparagraaf is bezuinigingsparagraaf
Volgens de G32 is de woningmarktparagraaf in het regeerakkoord bovenal een bezuinigingsparagraaf: de woningmarkt draagt via de verhuurdersheffing bij aan de overheidsinkomsten. Samen met de gevolgen van het beoogde huurplafond betekent dit een fors verlies aan investeringscapaciteit van woningcorporaties. 'Die wordt sterk ondermijnd door een stapeling van maatregelen en heffingen.

Corporatie kan deur wel sluiten
De corporaties zijn de enige partij die nog een beetje kunnen investeren in de stad. stelt Van Adrichem. 'De corporatie hier in Lelystad zegt dat ze alle huren moeten verlagen als de huurprijsbasering op de WOZ-waarde doorgaat. Dan kunnen ze de deur wel sluiten. En dat geldt voor krimpgebieden en andere afgelegen gebieden met lage huizenprijzen ook.' Het kabinet houdt volgens de G32 geen rekening met dalende huizenprijzen. 'De corporaties investeren ook nog als enige in leefbaarheid. Dat stopt straks ook.'

Nadenken over invulling bezuinigingen
De G32 heeft de bevindingen uit de update van het eind juni uitgebrachte Position Paper Woningmarkt woensdag aangeboden aan Minister Blok van Wonen en Rijksdiensten. 'Hij sprak van een harde taakstelling, maar ook dat we nog konden nadenken over de invulling.' De update maakt onderscheid tussen de gevolgen voor de koopmarkt, de sociale huursector en de markthuursector en de effecten voor zowel starters, doorstromers als zittende eigenaren.

Positie lage inkomens op koopmarkt zorgelijk
Andere bevindingen zijn dat uitbreiding van de startersleningen de positie van starters op de woningmarkt niet substantieel zal verbeteren. Voor lage inkomens blijft de positie op de koopmarkt zorgelijk. Het aanbod van goedkope woningen zal wel stijgen, ook op de huurmarkt door de aanpak van scheefwoners. Dat laatste vindt de G32 wel een goede aanpak. 'De armoede is opnieuw gestegen. Mensen zijn afhankelijk van hun sociale huurwoning. Woningen worden wel goedkoper, maar die moeten dan wel in de huursfeer blijven.'

Niet meer vrije sectorwoningen
Onder middeninkomens zijn veel potentiële doorstromers. Maar met name mensen die na 2008 een woning kochten lopen risico op een hypotheek “onder water”. De middeninkomens zijn gebaat bij een gelijk speelveld koop-huur. Dat brengen de voorgestelde maatregelen wel dichterbij. Voor hoge inkomens wordt de sociale huursector onaantrekkelijk gemaakt. Vrije sectorwoningen dalen in prijs en kunnen zelfs onder de liberalisatiegrens uitkomen. Bij beleggers is verder weinig bereidheid te investeren, waardoor het aanbod aan vrije sectorwoningen niet zal stijgen.

Dalende prijzen helpen koopmarkt niet
Omdat de vraag achterblijft, zullen de prijzen op de koopmarkt dalen, maar de verwachting is dat de effecten hiervan in de koopsector uitblijven. De prijsdaling lijkt de verlaging van het leenplafond niet te compenseren. Door de aanpak van het scheefwonen zal de vraag naar koopwoningen toenemen, maar dit lijkt niet te leiden tot een verbetering van de doorstroming. Ook hogere woonlasten bij het afsluiten van een nieuwe hypotheek zal bij midden- en hogere inkomens een rem op de verhuisbereidheid zetten.

Meedenken over andere manieren
De G32 begrijpt de noodzaak te bezuinigen, maar heeft twijfels bij de manier waarop dat nu gebeurt en wil meedenken met de minister over andere manieren om de taakstelling van 2 miljard te realiseren. Van Adrichem: 'De maatregelen bieden geen soelaas en verhogen het consumentenvertrouwen niet. We hebben onze twijfels of dit de koopmarkt op gang brengt en of dit goed is voor de huursector. Wij broeden intussen op andere manieren van bezuinigen. We gaan nu met adviesbureau Ecorys denkrichtingen uitzetten.'