Duurzame stroomprojecten baren netbeheerders zorgen

Netbeheerders zien dat het aantal aanvragen voor windparken afneemt, terwijl de aanvragen voor zonneparken in het veld of op de grond nog steeds stijgt. Daarmee wordt het steeds moeilijker om het energiesysteem efficient in te richten, en wordt het electriciteitssysteem duurder en is er minder ruimte op het net.

Balans

Een van de netbeheerders, Liander, maakte de balans op nadat de inschrijvingen van duurzame energieprojecten voor een SDE++-subsidie vorige week sloot. Initiatiefnemers voor zo’n project moeten van de netbeheerders een zogenaamde ‘ transportindicatie’ voor het leveren van stroom op het netwerk. De netbeheerder geeft dan aan of de stroom uberhaubt vervoert kan worden. In sommige ‘ rode’ gebieden is de netcapaciteit te gering om nog nieuwe projecten aan te kunnen sluiten. Met de transportindicatie wordt voorkomen dat projecten subsidie krijgen die binnen de vastgetelde tijd geen duurzame stroom kunnen leveren.

Windprojecten

Niettemin ontving Liander dit jaar meer dan tweeduizend aanvragen, waarvan iets meer dan 250 geen goedkeuring kregen. Maar wat vooral opvalt is dat het aandeel van windprojecten steeds geringer wordt. Slechts 1,2% van de totale beoogde energieproductie waarvoor een indicatie is afgegeven, 1.995 megawatt, bestaat uit windenergie. De rest bestaat vrijwel volledig uit zonneprojecten, zowel op daken als in zonneweides.

Belasting 

Dat laatste baart de netbeheerder zorgen; de eenzijdige productie zorgt ervoor dat een goede mix van stroomleverancies steeds moeilijker wordt. Als de zon schijnt is de belasting op het net dan te hoog, maar in de nacht of tijdens bewolkte dagen laag. Dat leidt er nu al toe dat netbeheerders forse investeringen moeten doen in het netwerk. Maar volgens Liander moeten die extra investeringen wel efficient worden ingezet. ‘Onder meer door een goede mix van opwek van duurzame energie door wind- en zoninstallaties is veel voordeel te behalen. Door het maken van systeemefficiënte keuzes kan tot wel 60% van de benodigde ruimte, tijd en geld voor infrastructuur worden bespaard. De maatschappelijke keuze voor alsmaar meer zonnestroom betekent dat de netbeheerders meer infra moeten aanleggen dan in een efficiënt(er) systeem. Daardoor worden wacht- en realisatietijden langer, gaan de maatschappelijke kosten omhoog en kunnen de netbeheerders het schaarse personeel niet inzetten voor essentiële werkzaamheden.’

Tennet

Bovendien zijn niet alleen de regionale netbeheerders verantwoordelijk voor het net. Ook de beheerder van het hoogspanningsnet, Tennet, heeft aangegeven dat in een aantal provincies, zoals Gelderland, Friesland en Flevoland, de maximale capaciteit is bereikt. Netbeheerders als Liander kunnen hun netwerk pas uitbreiden als Tennet het netwerk ook verzwaart. En dat kan nog jaren duren.

Regie

Uiteindelijk is er meer regie nodig van de overheden, vinden de netbeheerders. Ze vinden vooral dat er meer eisen gesteld moeten worden aan zonneprojecten. Zo kunnen projecten op zonnige dagen de energie eerst, lokaal, opslaan om pas later af te geven aan het net. ‘De SDE++-regeling bevat nu geen prikkel om hierop te sturen of om energieopslag lonend te maken.’