Driekwart gemeenten koopt nog vervuilend vervoer

De verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark komt amper van de grond. Minder dan een kwart van de gemeentelijke aanbestedingen (24 procent) voldeed in 2016 en 2017 aan de landelijke criteria voor duurzame inkoop. Dit terwijl gemeenten eerder afspraken in 2015 volledig duurzaam in te kopen.

Slechts ietsje beter

Die gegevens komen uit het benchmark-onderzoek Duurzaam inkopen van vervoer van Natuur & Milieu, dat zeventig gemeentelijke aanbestedingen voor eigen wagenpark en doelgroepenvervoer tussen 1 juli 2016 en 1 juli 2017 onder de loep nam. Samen vertegenwoordigden de aanbesteders 218 gemeenten, 56 procent van het totaal. De score komt maar iets hoger dan in een vergelijkbaar onderzoek van Natuur & Milieu van een jaar eerder. Toen voldeed slechts 16 procent (een zesde deel) aan de duurzaamheidscriteria.

Gemeentelijke knelpunten
Natuur & Milieu constateert een groot aantal gemeentelijke knelpunten die het streven naar verduurzaming in de weg zitten. Het ontbreekt vaak aan voldoende kennis en capaciteit bij de aanbestedende diensten. Knip- en plakwerk vanuit eerdere aanbestedingen, versnippering van de inkoop over diverse gemeentelijke diensten en een te korte contractduur (waardoor de extra kosten voor duurzaamheid niet worden terugverdiend) zijn andere obstakels. Ook ontbreekt het vaak aan bestuurlijk commitment en heldere ambities.

Koplopers
Wel zien de onderzoekers een groeiend aantal ‘koplopers’ dat bij de aanbestedingen actief op duurzaamheid selecteert: Utrecht, Groningen/Haren, Leeuwarden, Amsterdam, Bronckhorst, Uden. Het aantal keren dat elektrisch rijden werd geëist, verdubbelde van 5 naar 11 procent. Maar het milieu-aspect blijft in de meeste aanbestedingen nog royaal achter bij het kostenbelang, waardoor veruit de meeste gemeenten toch weer bij diesels uitkomen. Ook vraagt slechts een kwart om zuinige, benzine besparende banden. 

Mogelijkheden tot versnelling
Om de verduurzaming te versnellen adviseert Natuur & Milieu om specifiek te vragen naar elektrische modellen, en om dieselvoertuigen en vervoer op basis van biobrandstof uit landbouwgewassen uit te sluiten van deelname aan een aanbesteding. Mocht elektrisch vervoer qua kosten en benodigde infrastructuur niet haalbaar zijn, dan zou door gemeenten waterstof of groen gas moeten worden overwogen. Ook een langere contractperiode (vanaf zeven jaar) maakt verduurzaming makkelijker.