Dijkgraaf: Rijk is onbetrouwbare financier

Dijkgraaf Roelof Bleker van waterschap Rivierenland noemt het Rijk als financier van het hoogwaterbeschermingsprogramma onbetrouwbaar. ‘Er is nog een tekort van tussen de 900 miljoen en 1,3 miljard euro.’

U noemt het Rijk onbetrouwbaar. Waarom?
‘Er is al eerder geconstateerd dat dijkverzwaring een blijvende taak is. Het geld voor het hoogwaterbeschermingsprogramma probeert het kabinet nu met kunst- en vliegwerk bij elkaar te krijgen, maar er is nog een groot tekort. Nu proberen ze met een spoedwet, de incassowet noemen wij het, een deel van het geld bij de waterschappen te halen. Voor mij is dat een teken dat het Rijk haar financiering niet op orde heeft.’

Welke toezeggingen zijn ze niet nagekomen?
‘De financiering van hun eigen programma. Wij hebben een solidair stelsel voor de waterschappen, waarin we de kosten verdelen naar hoeveel dijken een waterschap bijvoorbeeld heeft. Maar nu is er die spoedwet, waarin 100 miljoen van ons wordt gevraagd. In de Unie van Waterschappen voeren we nu een discussie over of en hoe we willen bijdragen. We moeten daar serieus over nadenken. Onze kerntaak staat in ieder geval niet ter discussie.’

Er is nog een miljard nodig. Waar moet dat vandaan komen?
‘De spoedwet helpt om dat deels via ons te krijgen. Eigenlijk was die regeling bedoeld voor een periode van zeven jaar, maar het Rijk wil dat nu structureel maken. De vraag binnen de Unie is of wij dat willen.’

De waterschappen hebben al 100 miljoen in dijkverbetering gestoken. Waar haalt u het geld nog vandaan?
‘De financiering komt hoe dan ook uit overheidsgeld. We voeren een discussie met het Rijk over het verhogen van de waterschapsbelasting. We moeten het geld of uit lastenverzwaring of uit meer doelmatigheid halen. We hebben gezegd dat we kostenbesparingen kunne realiseren. Daarnaast zal het Rijk er ook voor moeten zorgen dat ze de financiering voor elkaar krijgen.’

Komt de dijkverzwaring in gevaar als het Rijk niet meebetaalt?
‘Het huidige hoge water kunnen we goed aan, maar dijkverzwaring is wel nodig. Een beetje uitfaseren kan wel, maar niet te veel. Voordeel van meebetalen is dat we dan ook meer invloed hebben.’

Vindt u het Rijk ook onverantwoordelijk?
‘Nou, ik vind onbetrouwbare financier al een behoorlijk sterke term.’

Met meebetalen komt ook verantwoordelijkheid. Schuift het Rijk die straks niet op u af?
‘Het gaat erom dat het regeerakkoord de financiering meer naar ons toeschuift. De vraag is of we dat willen en hoe. De uitkomst leggen we vast in het bestuursakkoord. Als we meer moeten betalen, krijgen we ook meer grip op de zaak. We zijn nu puur een uitvoeringsorganisatie, maar krijgen dan meer verantwoordelijkheid. Nu de financiering vanuit het Rijk blijft hangen en meer op ons aankomt, zijn we meer aanspreekbaar. ’

Wanneer kunnen we het bestuursakkoord verwachten?
‘Voor 1 maart moet het rond zijn. Dat is ook de toezegging van staatssecretaris Atsma naar de Kamer.’