Commissie: meten van stikstof moet op de schop

Het rekensysteem Aerius, waarmee de neerslag van stikstof wordt gemeten, leidt tot schijnzekerheid. Ook wordt de uitstoot van verkeer onvolledig in kaart gebracht. 

Doorlichten meting stikstof 

Tot die conclusies komt de commissie-Hordijk in haar eindrapport  Meer meten, robuuster rekenen. Het adviescollege was in het leven geroepen om te beoordelen of de huidige meet- en rekensystematiek voor stikstofemissie en -depositie voldoende wetenschappelijke onderbouwing biedt. Vooral landbouworganisaties betwistten de rekenmodellen van het RIVM.

Tekortkomingen
Hoewel het overall-beeld is dat het huidige reken- en meetsysteem ‘doelgeschikt’ is, kampt het met serieuze tekortkomingen. Vooral het rekensysteem Aerius schiet tekort. Door de gehanteerde, zeer lage beoordelingsdrempel is er grote onzekerheid over het effect van extra stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Ook vindt het commisie het ‘niet verdedigbaar’ dat in vergunningverlening voor de aanleg van een weg een ander rekensysteem wordt gehanteerd dan bij de aanleg van een stal. Bij een weg wordt de depositie van stikstofoxiden op verder dan vijf kilometer van de bron niet meegerekend, terwijl juist daar de meeste stikstof neerdaalt.

Zelfde meetwijze
Het adviescollege beveelt aan de ‘gelijkwaardigheid, transparantie en robuustheid’ van de rekensystemen te vergroten. Voor de verkeeruitstoot zou dezelfde meetwijze moeten worden gehanteerd als voor landbouw of industrie. Ook zouden satellietmetingen kunnen worden ingezet als aanvulling op de grondmetingen. ‘Zij kunnen ruimtelijke patronen in de concentratie van stikstofdioxide en ammoniak in kaart brengen en is het mogelijk om ze te gebruiken voor emissieschattingen.’

Nationaal programma
Ook stelt het adviescollege vast dat de ‘governance van het meet – en rekensysteem beter kan’. Daarbij moet worden gelet op wetenschappelijke onafhankelijkheid en integriteit, een structuur voor de kwaliteitsborging en een duidelijke scheiding van verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Een ‘nationaal onderzoeksprogramma’ zou moeten zorgdragen voor een bundeling van alle wetenschappelijke kennis in Nederland en goede internationale inbedding.

PAS in prullenmand
De stikstofproblematiek brak vorig voorjaar uit nadat de rechter het Programma Aanpak Stikstof (PAS) wegens een gebrek aan harde doelstellingen naar de prullenmand verwees. Daardoor viel de gebiedsontwikkeling rond Natura2000-gebieden stil. Sindsdien boog de commissie-Remkes zich twee keer over het dossier: telkens met de aanbeveling tot veel sterkere reductie van stikstof te komen.