Circulair worden levert Rotterdam 7.500 banen op

Door volledig in te zetten op een circulaire economie kan Rotterdam uiteindelijk een zero waste stad worden en 7.500 extra banen creëren. Dat blijkt uit het rapport ‘Circulair Rotterdam, kansen voor nieuwe banen in een afvalvrije economie’, dat op verzoek van de gemeente door een onderzoeksconsortium is vastgesteld. Nu scoort de stad op circulair gebied nog ondermaats.

Bijna kwart afval gerecycled

Op dit moment wordt ongeveer 22 procent van het ‘solide afval’ in Rotterdam gerecycled. De gemeente heeft zich ten doel gesteld ‘het primaire grondstofgebruik’ in 2030 te halveren. Een transitie die tegelijk 3.000 tot 7.500 nieuwe banen moet opleveren. Zo moet de havenstad in Europa een van de circulaire koplopers worden.
 
Drastische maatregelen
Die ambities kunnen alleen worden gerealiseerd met drastische maatregelen en een mentaliteitsverandering onder bewoners en bedrijven. De Rotterdamse bouwwereld, bijvoorbeeld, is vooralsnog verre van circulair: voor elke 100 nieuwe woningen in de stad gaan er 110 tegen de vlakte, constateren de onderzoekers. Dat leidt tot ‘grote stomen bouwafval’, waarmee Rotterdam ‘vele malen slechter’ scoort dan andere steden in Zuid-Holland.

Centrale bouwhub
Voor bestaande bouw zou renovatie daarom altijd de voorkeur moeten krijgen boven sloop. Dat zou 350.000 ton bouwafval schelen. Daarnaast adviseren de onderzoekers de gemeenten het voortouw te nemen bij de inrichting van een ‘centrale bouwhub’ aan de rand van de stad. Die moet niet alleen het hergebruik van bouwmateriaal stimuleren, maar draagt er ook aan bij dat de emissies van het bouwverkeer met ten minste 12 procent worden teruggebracht.

Voedselstromen
Ook bij de voedselstromen staat Rotterdam nu nog op achterstand. Zo’n 14 procent van het voedsel dat de stad binnenkomt, wordt niet gebruikt (landelijk 12 procent). Ook de gescheiden inzameling van  restafval blijft achter bij de rest van het land. Volgens de onderzoekers kan met een bewustwordingscampagne de verspilling van voedsel op termijn worden gehalveerd.

Nauwelijks data
Bij in de inzameling van afgedankte consumptiegoederen en verpakkingsmaatregelen breekt het de stad op dat er nauwelijks data over voorhanden zijn. Naar schatting wordt nu slechts 30 procent daarvan gerecycled. Het stimuleren van ‘verpakkingsvrije winkels’ en het onderzoeken van ‘Pay As You Throw’ (waarbij de verbruiker betaalt voor ingeleverd verpakkingsmateriaal) kan bijdragen aan een ommekeer. Ook een ‘Upcycle Mall’ helpt daaraan mee: met gespecialiseerde recycling voor uiteenlopende afvalstromen.

Gemiddeld ongezonder
De vierde en laatste Rotterdamse goederenstroom die de onderzoekers tegen het licht hielden is die van de zorg en medische industrie. Die is weliswaar veel kleiner dan de andere drie (bouw, voedsel, consumptiegoederen), maar door de aard van het afval minstens zo belastend: medicijnresten, schoonmaakmiddelen. Hier breekt het de gemeente vooral op dat de gemiddelde gezondheid van de Rotterdammers onder het niveau van andere grote steden ligt. Preventieve zorg lijkt daarmee een eerste manier om het medische afval terug te dringen.  

Meer banen

Volgens de onzekers leveren de meeste van de onderzochte interventies de gemeente per saldo extra banen op. Onder meer omdat (her)productie vaker op lokaal niveau plaatsvindt. In totaal zou dat de stad 7.500 banen bezorgen. Wel staan daar investeringen in installaties en infrastructuur tegenover. Circulair slopen lijkt de materiaalconsumptie het sterkst te kunnen reduceren, levert de meeste baten op én creëert alleen al bijna driehonderd banen. Het vergisten van het Rotterdamse gft-afval is volgens de onderzoekers de enige maatregel die geen netto baten oplevert maar juist extra kost.