Btw-heffing frustreert gemeentelijk klimaatbeleid

De gemeenten in Nederland vrezen voor hun klimaat en duurzaamheiddoelstellingen, nu de belastingdienst energiecorporaties verplicht tot het afdragen van btw. Voorloper Eindhoven onderzoekt de lokale gevolgen ervan en overweegt ‘gepaste politieke actie richting Den Haag.’

Eenvoudig sommetje
Voor medewerker Donald van de Akker van het Klimaatverbond Nederland is het een eenvoudig rekensommetje: de marge op het winnen van zonnestroom is voor deelnemers aan energiecorporaties nu al zo klein dat het heffen van btw op de afname van stroom de nekslag voor veel van deze lokale samenwerkingsverbanden zal betekenen. 'Als dit doorgaat zullen er rond de 300 projecten die in pijpleiding zitten niet doorgaan', zo voorspelt hij namens de meer dan 150 bij het verbond aangesloten gemeenten, provincies en waterschappen.

Geen dak, toch zonnestroom

Met ‘dit’ doelt hij op de bekendmaking van de belastingdienst om energiecorporaties btw te laten betalen en te laten heffen. Deze corporaties zijn bedoeld om huurders en andere inwoners ’zonder eigen dak’ toch de kans te geven zonnepanelen aan te schaffen. Zij kopen daarvoor panelen bij de corporatie, die deze vervolgens op een (gemeentelijk) dak legt. De corporatie levert de energie vervolgens terug aan de leden.

Dubbel betalen dreigt

Tot deze week was het onduidelijk of de corporaties btw zouden moeten afdragen. De gedachte was dat de leden al btw betaalden over de aankoop van de panelen en dus niet ook nog belasting over de stroom hoefden neer te leggen. ‘Op basis van het energieakkoord kon je verwachten dat er een vrijstelling zou komen, omdat de leden anders dubbel zouden betalen. En ook was het van af het begin duidelijk dat het verdienmodel met btw nooit rond zou komen', aldus Van de Akker.

Gemeentelijk klimaatbeleid in de knel

Nu de belastingdienst toch ‘ de oude regels strikt lijkt te gaan handhaven’, komen veel gemeenten beleidsmatig in de knel. ‘De medewerking van particulieren is onmisbaar voor het behalen van de klimaat en energiedoelstellingen van de gemeenten. De corporaties spelen daarin een hoofdrol, omdat veel mensen wel willen maar geschikt dak hebben. Nu haakt deze groep waarschijnlijk gefrustreerd af'.

Financiële schade 

De financiële schade lijkt voor gemeenten volgens hem te overzien. Daarvoor is het nog te vroeg, er zijn nog weinig concrete investeringen of toezeggingen gedaan. ‘De meeste corporaties zijn nog niet opgericht of hebben een andere financieringsconstructie die hier minder gevoelig voor is’.

Eindhoven schaalt niet meer op

Eén van de plaatsen waar al wel een flink experiment loopt is de gemeente Eindhoven. Daar opende de wethouder in maart van dit jaar het eerste onderdeel van het zogenoemde project zonneparken. Dat zou moeten uitgroeien tot een grote corporatie met particuliere leden. Juist dit project kreeg als eerste van de belasting te horen dat btw-afdracht verplicht zal worden. De betrokken energiecoöperatie Morgen Groene Energie (MGE) liet in een persbericht al weten van opschalen af te zien.

Energieakkoord: complex en nadelig

De gemeente Eindhoven stelt dakruimte beschikbaar en werkt actief mee aan de realisatie van Zonneparken, maar voorziet inderdaad problemen als de heffing doorgaat. ‘De gemeente Eindhoven streeft naar een energieneutrale stad en duurzame energie is hier (uiteraard) een belangrijk middel in. Het energieakkoord zou deze ambitie moeten versterken, maar lijkt nu door de complexe regelgeving of in dit geval zelfs nadelige regelgeving niet bepaald een stimulans’, aldus woordvoerder Mikke Leenders in een reactie.

Gepaste actie

Reden voor de gemeente om te onderzoeken hoe de regeling precies zal worden uitgevoerd en wat de lokale gevolgen zullen zijn. Leenders: ‘Als het inderdaad negatief uitpakt en het project Zonneparken komt in gevaar, dan zullen we zeker gepaste (politieke) actie richting Den Haag ondernemen.’