Bouw vrije sector blijft achter in gemeenten

De bouw van vrijesectorhuurwoningen blijft de komende jaren nog behoorlijk achter bij de vraag. Gemeenten verwachten hooguit de helft te kunnen (laten) realiseren van de behoefte die er naar hun inschatting is aan huurwoningen boven de huursubsidiegrens.

Verschillen tussen gemeenten

Dat blijkt uit een benchmark van economisch bureau Stec Groep waaraan 105 gemeenten in Nederland meededen. De deelnemende gemeenten verwachten de komende vijf jaar maximaal ruim 21.000 nieuwe vrijesectorhuurwoningen te realiseren. Zelf verwachten de gemeenten echter in deze periode een extra vraag naar bijna 40.000 woningen. Er is veel meer vrijesectorbouw mogelijk als gemeenten zorgen voor specifiek beleid, extra en kwalitatief goede nieuwbouwlocaties en passend grondprijsbeleid, aldus Stec. Overigens zien niet alle deelnemers het zo somber in. Van de ondervraagden verwacht ruim een kwart van de gemeenten dat in hun gemeente de komende vijf jaar wel voldoende vrijesectorhuurwoningen worden gerealiseerd. Kennelijk zijn de verschillen tussen de bouwmogelijkheden in gemeenten aanzienlijk.

Vraag naar vrije sector groeit

De vraag naar woningen met een huurprijs boven de 711 euro per maand (huidige huursubsidiegrens) is de laatste jaren gestegen. Ruim 13 procent van alle consumenten heeft nu voorkeur voor vrijesectorhuur, zo blijkt uit het recente WoOnonderzoek 2015 van het ministerie van BZK. In 2009 lag dit percentage nog op ruim 8 procent. Gemeenten hebben dat goed in beeld: driekwart van de gemeenten vindt vrijesectorhuur erg belangrijk, constateert Stec. Vooral omdat deze woningen zorgen voor meer doorstroming op de woningmarkt. Zowel van sociale huur naar vrijesectorhuur als van koop naar vrijesectorhuur. Gemeenten vinden vrijesectorwoningen aantrekkelijk, nodig en soms het enig alternatief voor middeninkomens en opkomende doelgroepen als zzp’ers, mensen met een flexibel arbeidscontract en éénpersoonshuishoudens, aldus Stec.

Nauwelijks een doelstelling in programmering

Tegelijkertijd heeft slechts een op de tien gemeenten een gewenst aantal vrijesectorhuurwoningen opgenomen als doel in de nieuwbouwprogrammering, blijkt uit de benchmark. Ook ontbreekt het aan concrete nieuwbouwlocaties: de helft van de gemeenten heeft al één of meer concrete, specifieke locaties waar vrijesectorhuur gerealiseerd kan worden. Ruim 20 procent van de deelnemende gemeenten denkt hierover na, nog eens ruim 20 procent zegt hiervoor open te staan, blijkt uit het onderzoek.

Grondprijsbeleid 

Volgens Stec is, naast het labelen van concrete locaties voor vrijesectorhuur, passend grondprijsbeleid een bottleneck. “De marktconforme grondwaarde onder een vrijesectorhuurwoning is namelijk vrijwel altijd lager dan onder een koopwoning. Als gemeenten zelf grond in handen hebben is het eigen grondprijsbeleid belangrijk. 17 procent van de gemeenten heeft nu specifiek grondprijsbeleid voor vrijesectorhuurwoningen”, aldus Stec. De grote gemeenten zijn het verst met de inzet op vrijesectorhuur. Dit geldt in het bijzonder voor de G4, melden de onderzoekers.