Boosheid over uitblijven erfpachtreferendum Amsterdam

De Amsterdamse gemeenteraad is verkeerd geïnformeerd over de mogelijkheid een referendum te houden over het nieuwe erfpachtbeleid, vinden verschillende oppositiepartijen. Besluiten van burgemeester en wethouders zijn niet referendabel, aldus de referendumcommissie. Het college was verrast over het advies, de oppositiepartijen boos.

Schandalig

Volgende week ligt het besluit voor over het nieuwe Amsterdamse erfpachtbeleid dat al een keer is aangepast. Lang hing de mogelijkheid van een referendum over het plan boven de markt. Hiervoor haalde erfpachtersvereniging SEBA haalde zelfs al 36 duizend handtekeningen op. Maar het advies van de referendumcommissie gooit roet in het eten. Schandalig, vinden oppositiepartijen in de raad. Ze komen tot de conclusie dat ze verkeerd zijn geïnformeerd door het college en willen dat de behandeling van het erfpachtbesluit wordt uitgesteld.

College betreurt misverstand

Maar daar willen de coalitiepartijen niet aan. D66 bestudeert het advies van de commissie en wil volgende week in gesprek met burgemeester Van der Laan die over het uitschrijven van referenda gaat. Die schreef eerder dat het stadsbestuur geen volksraadpleging over het nieuwe erfpachtbeleid zal toestaan. ‘Het college betreurt het gerezen misverstand over de referendabiliteit van de besluiten over het nieuwe erfpachtbeleid’, schreef hij. Het college zal begin volgende week de vragen van raadsleden schriftelijk beantwoorden.

Dertig vragen
Raadslid Zeeger Ernsting (GroenLinks) heeft dertig vragen ingediend om de onderste steen boven te krijgen. Vorig jaar verzette hij zich al tegen het besluit om de stelselwijziging- en overstapregeling naar eeuwigdurende erfpacht te splitsen. ‘Ik vond beiden zeker een referendum waard en vroeg of beide momenten referendabel waren. Het was alleen mogelijk na het voorliggende besluit. Voor SEBA was dat van invloed op hun besluit om niet toen al een referendumverzoek te doen, maar te wachten op de overstapregeling.’

Zware aantijging

Ernsting voelt zich verkeerd geïnformeerd en weet dat dit een zware aantijging is. ‘Maar waarom is ons dan steeds iets anders verteld en blijkt het erfpachtplan een week voor besluitvorming ineens niet referendabel? Ik hoop dat we met andere partijen alsnog een referendum kunnen regelen. Anders moeten we ons beraden op consequenties. Ik vind dit een schandalige gang van zaken.’ Het CDA heeft nog geprobeerd om het besluit tijdens de gemeenteraad van volgende week uit te stellen om de vragen over het referendum nog te kunnen behandelen in de commissievergadering Algemene Zaken die later staat gepland, maar de motie kwam een stem tekort. ‘Even later besloten we, ook met een stem verschil, dat het erfpachtvoorstel niet rijp is voor besluitvorming. Een raadslid was toen al vertrokken.’

Referendumverordening aanpassen
De gemeenteraad kan besluiten om het erfpachtvoorstel volgende week toch te behandelen. Wat er daarna gebeurt is volgens Ernsting “terra incognita”, want wat gebeurt er met de vragen over het referendum die een week later staan gepland? ‘Ik kan niet inschatten hoe de coalitiefracties met die vragen omgaan. En in dezelfde vergadering moet de referendumverordening worden behandeld. Als de commissie toch een referendum wil, heb ik geen pasklaar antwoord op hoe het dan verder moet.’ Het college kan besluiten de referendumverordening aan te passen, maar vindt dat niet wenselijk vanwege gevaar voor willekeur en om de rechtszekerheid.

Politieke afweging

Ernsting noemt het merkwaardig dat de referendumcommissie niet eerder tot het huidige oordeel is gekomen en wijst erop dat ze eerder nog anders adviseerden. Het is volgens hem uiteindelijk toch een politieke afweging of het referendum plaatsvindt. ‘Wij zijn zelf tegen eeuwigdurend erfpacht en de bijbehorende prijsstelling, maar als je belooft een referendum te houden, dan moet je dat ook nakomen. Dat weegt voor ons zwaarder.’