‘Betere balans nodig bij ontwikkeling Binckhorst’

Het Haagse bedrijventerrein de Binckhorst wordt via een pilot Omgevingswet getransformeerd tot een hip woon-werkgebied. Maar wie trekt daarbij aan de touwtjes? De gemeenteraad ging vorige maand op de rem staan omdat ze het omgevingsplan te weinig garanties vindt bieden voor de ontwikkeling die de gemeente wenst. 

Zware industrie

‘We moeten eerst naar een betere balans van wonen en werken’, zegt fractievoorzitter Martijn Balster van oppositiepartij PvdA. ‘Er zit hier ook zware industrie. Als je nu niet alvast met al die belangen rekening houdt, kan er straks chaos ontstaan met woningen naast een betoncentrale. Ja, dan wordt vast netjes voldaan aan de normen van het omgevingsplan, maar of het fijn en prettig is voor allebei? Dat is de vraag.’

Goeie relaties
Ook huurdersorganisaties hebben zich volgens Balster nog amper over de plannen kunnen uitspreken. ‘Is er voldoende sportgelegenheid, waar komen de scholen? Daar houdt de planvorming maar beperkt rekening mee. En wie staat aan het roer? Ontwikkelaars hebben goeie relaties met het stadhuis. De planvorming onttrekt zich grotendeels aan het zicht van ons als volksvertegenwoordigers. Ook de mensen die in het gebied werkzaam zijn, weten van niks.’

Gebiedspaspoort
Niet dat cowboys hun gang kunnen gaan op de Binckhorst. Van alle nieuwe woningen moet 30 procent sociale huur zijn en 20 procent middenhuur. Ook is het totale gebied in vieren gesplitst met voor elk deel een eigen zogenaamd ‘gebiedspaspoort’, een voor het eerst in Nederland toegepast instrument. Vrij vertaald: in het ene deelgebied ligt het accent op woningbouw en gelden strengere milieunormen. In een ander krijgen bedrijven een wat vrijere hand.

Voortdurend monitoren
Leren loslaten en toch een soort van regie houden – dat is voor gemeenten een lastig nieuw proces, erkent wethouder Revis (ruimte, VVD). ‘Ik probeer te voorkomen dat we aan de tekentafel van het stadhuis vertellen wat er op de Binckhorst moet gebeuren. Tegelijk moet je voortdurend blijven monitoren of beleidsdoelen worden gehaald. Hebben we genoeg bedrijvigheid? Loopt de woningbouw op schema?’

Andere werkwijze
Het betekent voor zijn ambtenaren een andere manier van werken. ‘Het heeft veel tijd gekost om alle belanghebbenden bij het proces aan te haken. Maar vanuit de afdeling onderwijs wordt nu nagedacht op welke plek we het beste een school kunnen integreren. Vanuit de afdeling economie volgen we veranderingen in het vestigingsklimaat: misschien moeten we toch nog méér bedrijfsverzamelgebouwen hebben.’

Flexibiliteit voorop
Flexibiliteit staat voorop, en toch ook weer niet. Revis kent de zorgen van ondernemers over de twintigjarige looptijd van het nieuwe omgevingsplan. Stel dat een bedrijf op de Binckhorst tussendoor wil uitbreiden? ‘Dat ligt een beetje aan de aard van het bedrijf’, reageert de wethouder. ‘De betoncentrale moet niet op dat idee komen. Maar we hebben pas nog een gloednieuw autobedrijf verwelkomd dat in de toekomst verder kan groeien. Je kunt van te voren precies zien welke ruimte het omgevingsplan qua geluid, geur of trillingen je als bedrijf nog biedt. Mits er natuurlijk ook fysieke plek voorhanden is: je moet de kavel van je buurman kunnen kopen.’

Verder verdichten
Hardnekkig zijn intussen de geluiden dat het niet bij die vijfduizend woningen blijft.  ‘Je kunt verder verdichten’, beaamt Revis, ‘al heeft dat consequenties. Je zult nieuw milieuonderzoek moeten doen, omdat het anders gaat knellen. Ook qua vervoer. Die extra woningen kunnen alleen als er een metro of tram door de Binckhorst gaat lopen. Dat kost tijd. En geld. Maar als de minister ons budget geeft, staan wij hier op de banken. Dan kunnen we tienduizend woningen in de Binckhorst realiseren.’

Raad op te grote afstand
Zorgelijke ontwikkelingen, vindt Balster. ‘De raad wordt op te grote afstand gezet’, reageert hij.  ‘Als het aan het college ligt, stellen wij zelfs niet meer de beleidsregels voor de Binckhorst vast. Dat moet anders. Bij de planvorming moet de raad de regels vaststellen: de woningbouwopgave, waarborgen voor sociale en middenhuur, een goeie ov-ontsluiting. Als je, zoals nu op de Binckhorst, plannetje voor plannetje ontwikkelt, kom je aan het eind van de rit in problemen. Dan heb je misschien wel een prachtige wijk, maar zonder de juiste voorzieningen.’  

Lees het hele verhaal over de transformatie van de Binckhorst deze week in BB20 (inlog)