Bedrijventerreinen in het slop

De herstructurering van verouderde bedrijventerreinen is op een zorgelijk laag pitje komen te staan. Provincies missen daarvoor de doorzettingsmacht. Wel komt de regionale samenwerking inmiddels beter op gang en vormen ook de genomen energiemaatregelen een lichtpunt.

Terug bij af 

Negen jaar na het eindrapport van de Taskforce (her)ontwikkeling bedrijventerrein zijn we terug bij af, concludeert Cees-Jan Pen, lector ‘De ondernemende regio’ aan Fontys Hogescholen. Pen hield een quickscan van het bedrijventerreinenbeleid van de twaalf provincies en de aanpak van verouderde tereinen in het bijzonder. ‘De regionale en vooral lokale doorwerking is te gering, terwijl zeker 30 tot 35 procent van de Nederlandse werkgelegenheid gevestigd is op bestaande bedrijventerreinen.’

Drie beleidslijnen
De taskforce onder leiding van huidig burgemeester van Tilburg, Peter Noordanus, stelde destijds drie beleidslijnen vast om kansarme bedrijventerreinen nieuw leven in te blazen: een collectieve aanpak, het verzakelijken van ontwikkeling en beheer, en de positionering van de terreinen in een ‘regionale arena’, dus rekening houdend met de specifieke ruimtelijke opgaven voor de betreffende regio. 

Collectieve aanpak ontbreekt

Pen constateert nu dat, ‘kleine uitzonderingen daargelaten’, een collectieve aanpak van de bestaande terreinen nog steeds ontbreekt. Te veel aandacht gaat uit naar ‘campus- en valleyachtige bedrijventerreinen vol met topsectoren’. De helft van de provincies (Noord-Nederland, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg) erkent wel het belang van het kwalititief up to date houden an bestaande terreinen, maar trekt daar nauwelijks geld voor uit. De overige provincies investeren gericht maar beperkt via kleine ontwikkelingsmaatschappijen (Overijssel en Utrecht) of specifieke regelingen (Noord- en Zuid-Holland, Zeeland en Flevoland). 

Interessante plekken

Vaak liggen verouderde terreinen volgens hem op interessante plekken. ‘Als een deel van een terrein kansloos is en weinig economische activiteit meer bevat, kun je dit transformeren en de deelopbrengst investeren in het overige deel van het terrein. Of op een meer regionale schaal: een verouderd terrein transformeren en de opbrengst deels investeren in andere verouderde terreinen.’

Gunstige uitzonderingen zijn Noord-Holland en Flevoland, constateert Pen, die beide profiteren van  de ervaringen in de metropoolregio Amsterdam.  

Voorbeeldregio’s

In de quickscan wordt ook een aantal andere ‘voorbeeldregio’s’ benoemd waar de koppeling tussen de ontwikkeling van nieuwe terreinen en herstructurering van de oude wel degelijk van de grond komt: Groningen-Assen, Zwolle-Kampen, Twente en de Achterhoek, Arnhem-Nijmegen en de metropoolregio’s Eindhoven en Rotterdam-Den Haag.

Ondermijnende criminaliteit
Noordanus kan zich vinden in de analyse van Pen. ‘Er moet veel meer aandacht komen voor het parkmanagement van verouderde bedrijventerreinen, ook om ondermijnende criminaliteit op verouderde bedrijfsterreinen te bestrijden. Liefst in een samenwerking van gemeente met private partijen. Nu komt het aan op de kwaliteit.  Welke soort terreinen is er nodig? Ik zie hierin een relatie met stimulerend topsectorenbeleid, tot dusverre vooral een speeltje van het rijk. In de regio’s is dat non-existent. Het komt erop aan dat ­topsectorenbeleid veel beter regionaal te verankeren.’

Lees het hele verhaal over de bedrijventerreinen deze week  in BB17 (inlog)