Asbest kan kosten rioolvervanging opjagen

Het vervangen van naoorlogse rioolsystemen kan voor gemeenten fors duurder uitvallen dan oorspronkelijk begroot. In de kit die tot de jaren ’70 werd gebruikt zit vaak asbest verwerkt. ‘Veel gemeenten zijn zich daar nog niet bewust van.’

Kit

Het probleem van asbest in de zogenaamde voegenkit werd voor het eerst ontdekt bij rioleringswerkzaamheden in Groningen, zegt adviseur Rogier van Alphen van ingenieursbureau Sweco. ‘Maar ik denk dat het in iedere gemeente speelt met rioleringen uit de jaren vijftig en zestig, die zijn uitgevoerd met betonnen 1-meterse buizen (rond en ei-vormig). In die tijd werd kit gebruikt die gemaakt was van bitumen om de aansluiting van rioolbuizen waterdicht te maken. Maar om die kit langer bewerkbaar te maken, werd er vaak op de bouwplaats zelf asbestvezel aan toegevoegd.’  Sinds de jaren zeventig worden betonnen buizen vaak uitgevoerd met rubber ringen, en niet meer met bitumenkit.

Schadelijk

Maar asbestkit valt onder strengste verwijderingsprotocollen, vooral omdat het een van de meest schadelijke asbestsoorten is.  ‘We verwachten dat bij meer dan 90% van dit soort buizen die in deze periode zijn aangelegd, een asbesthoudende kit is gebruikt. Maar het wordt niet altijd aangetroffen wanneer er op één plek getest wordt op asbest. De vezels werden destijds met de hand toegevoegd , dus het zit niet altijd gelijk verdeeld door de kit. Maar ik zeg tegen gemeenten die dit soort rioolbuizen hebben: ‘ga er maar vanuit dat er asbest in zit.’ Toch merk ik dat veel gemeenten zich nog niet bewust zijn van de gevolgen.’

Kosten

Het verwijderen en afvoeren van de buizen met asbesthoudende voegenkit kan tot 30% hogere kosten leiden, schat Van Alphen in. ‘De gevolgen zijn groot. Als het om asbest gaat, moet je immers allerlei voorzieningen treffen om het veilig weg te halen en af te voeren. Daarnaast gaan de stortkosten flink omhoog. De hele buis moet namelijk beschouwd worden als asbestafval, en moet dus tegen hoge kosten worden gestort.’

Maatregelen

Volgens Van Alphen moet er op korte termijn onderzocht gaan worden welke maatregelen gemeenten kunnen nemen om het probleem op te lossen. Bij zogenaamde blootstellingsonderzoeken van aansluitleidingen blijkt niet dat er bij het verwijderen vezels vrijkomen, dus zou het verwijderen van buizen met asbesthoudend voegenkit wellicht onder een minder streng asbestregime kunnen vallen. Maar daarmee gaan de kosten niet automatisch omlaag, zegt Van Alphen. ‘Je blijft nog steeds zitten met de hogere stortkosten. We moeten een manier vinden om de met asbest vervuilde delen van de rioolbuis te scheiden van het schone deel, zodat de hoeveelheid asbestafval omlaag gaat.’