Alphen en Boekel eerste met omgevingsplan

Trots melden deze week twee gemeenten dat zij als eerste een omgevingsplan ter inzage leggen. Boekel en Alphen aan den Rijn draaien mee in een pilot om te experimenteren met het nieuwe instrument van de Omgevingswet.

Geen wedstrijd

In het Brabantse Boekel ging het voorontwerp omgevingsplan buitengebied woensdag online, in Alphen aan den Rijn gebeurt dat vandaag met het ontwerp-omgevingsplan Rijnhaven Oost. Een wedstrijd is het niet, zeggen woordvoerders van beide gemeenten, maar toch zijn de gemeenten trots dat zij voorop lopen met het ontwikkelen van het omgevingsplan, wat nog een lastige opgave blijkt te zijn.

Gewoon beginnen

‘Het is echt het wiel uitvinden’, zegt Arthur Hermans, beleidsmedewerker ruimtelijke ontwikkeling in Boekel. Hoewel het ministerie van Infrastructuur en Milieu zorgt dat het experiment mogelijk is in het kader van de Crisis- en Herstelwet, hebben de gemeenten zelf de regels en technieken ontworpen om het nieuwe instrument vorm te geven. De basis van het omgevingsplan in Boekel is toch gewoon het bestemmingsplan, legt Hermans uit. Vervolgens is het de vraag hoe je daar artikelen uit de apv, beleidsregels en andere ruimtelijke verordeningen in onder brengt. Die hebben immers allemaal een andere juridische grondslag. Het antwoord volgens Hermans: ‘Gewoon beginnen, op z’n Boekels.’

Regels combineren 

Boekel is al regelluw, dat scheelt een hoop werk, legt hij uit. ‘Zo hebben wij al enige jaren geen welstandsregels meer (Boekel schafte in 2004 het welstandsbeleid af). Maar anders moet je de beleidsregel dat nieuwe ontwikkelingen moeten passen binnen het straatbeeld zien te combineren met harde bouwhoogtes uit het bestemmingsplan. Wij hebben het in het omgevingsplan nu zo geformuleerd dat wat passend is, wordt bepaald op het moment dat de ontwikkeling zich voordoet. De kwalitatieve norm die de Omgevingswet biedt, brengt een bepaalde vaagheid en interpretatieruimte met zich mee. Dat biedt kansen en mogelijkheden.’

Loslaten

Tegelijkertijd betekent dat: loslaten. Een lastig proces, merkte Hermans. Zijn team heeft daar de wethouder en raadsleden regelmatig aan moeten herinneren, bijvoorbeeld in de discussie over gezondheidsaspecten van ruimtelijke plannen, met name in de veehouderij. ‘Traditioneel heb je normen – zoals voor geluid en geur – die een harde grens vormen voor wat is toegestaan. Nu stellen we dat een initiatiefnemer in beeld moet brengen wat de gevolgen van zijn plan zijn voor diverse gezondheidsaspecten. Op basis daarvan neemt het bevoegd gezag per geval een besluit.’

Globale omschrijving

In Alphen aan den Rijn gaat het omgevingsplan over een deel van het industrieterrein dat grenst aan woongebied. In de voormalige chocoladefabriek van De Baronie is in de afgelopen jaren al ruimte gemaakt voor woningen, kantoren en detailhandel. Voor het gebied eromheen worden de mogelijkheden nu ook verruimd, licht woordvoerder Karin Bekker toe. ‘Het Rijnhaven-gebied is ingedeeld in een aantal deelgebieden en voor elk deelgebied is omschreven wat aan functies mogelijk is. Het gaat om een veel globalere omschrijving van functies dan in een bestemmingsplan.’

Ommense visie

In 2013 stelde de gemeente Ommen al een omgevingsplan voor het centrum vast, maar strikt genomen is dat een omgevingsvisie.