Adviseurs: zorgen over voortgang warmtetransitie

Gemeenten hebben steeds meer moeite om de plannen voor de energietransitie uit te voeren. Er is een tekort aan menskracht en geld, zeggen advies- en ingenieursbureau’s in een gezamenlijke brandbrief aan de formerende partijen in Den Haag. Nu de gemeenten met de transitievisies warmte aan hun huiswerk hebben gedaan moet de regering met extra middelen over de brug komen, vinden ze.

Uitvoering

Deze maand leveren de gemeenten hun transitievisie warmte in, en geven ze in grove lijnen aan op welke manier en wanneer ze woningen in de eigen gemeenten van het aardgas gaan halen. Eerder dit jaar publiceerden decentrale overheden gezamenlijk ook al de RES 1.0, waarmee wordt aangegeven hoe de toekomstige duurzame elektriciteit zal worden opgewekt. Met de twee documenten begint de fase van plannenmakerij te veranderen in de uitvoeringsfase.

Zorgen

Het enthousiasme om nu eindelijk te beginnen is groot bij gemeenten en de andere partijen die ermee aan de slag moeten, zeggen de advies- en ingenieursbureau’s, zelf vaak betrokken bij de opstelling van RESsen en transitievisies. Maar ze maken zich zorgen over de daadkracht die daarbij wordt getoond, zegt Demis Iossifidis van adviesbureau Over Morgen. ‘We zien in veel gemeenten dat er geen financiële ruimte is om projecten op gang te brengen. Het gevolg is dat complexere projecten dan maar verder naar achteren worden geschoven en wordt gekozen voor de projecten waarin bijvoorbeeld al eerder afspraken over zijn gemaakt met de lokale woningcorporatie. Het optimisme maakt plaats voor pragmatisme: we doen wat we met de huidige middelen kunnen doen.’

Tekort

Het gevolg is dat de uitvoering niet echt op gang komt. ‘Er is nu al een tekort aan handen en hoofden bij overheden, corporaties, netbeheerders en warmtebedrijven. En we zijn pas net begonnen.’ Bovendien kunnen we ons de vertraging niet veroorloven, denkt Iossifidis. ‘We hebben afgesproken dat er in 2030 anderhalf miljoen gebouwen gasloos moeten zijn. Dat gaan we op deze manier niet halen.’

Daarom moet het rijk nu met meer financiering over brug komen, vinden de adviseurs en ingenieurs. ‘Nu de gemeenten het huiswerk hebben gedaan moet ook de rijksoverheid over de brug komen. En dan hebben we het niet over de projectgelden en potjes die nu worden vrijgemaakt. Uiteindelijk moet er structureel geld bij.’

Kosten

De zorgen over de haalbaarheid van de uitvoering zijn ook al eerder geuit door de gemeenten zelf. De kosten voor de uitvoering zijn vaak veel hoger dan de cijfers waar in Den Haag mee wordt gerekend. De Raad voor het Openbaar Bestuur becijferde begin dit jaar dat de kosten voor de uitvoering van de maatregelen uit het Klimaatakkoord kunnen oplopen tot €450 miljoen in 2022, €540 miljoen in 2023 en €599 miljoen in 2024.