18 mei helderheid over uitstel Omgevingswet

Maandag 18 mei wordt de knoop doorgehakt over de nieuwe invoeringsdatum van de Omgevingswet. Die dag staat een overleg gepland tussen minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) en een afvaardiging van gemeenten. Vriend en vijand gaan uit van een jaar uitstel tot 1 januari 2022. 

Extra jaar

Een uitstel met een half jaar zou het ministerie onvoldoende respijt geven. Bovendien valt die datum midden in een gemeentelijk begrotingsjaar. Bij uitstel van meer dan een jaar bestaat het risico dat onder gemeenten de urgentie verdampt tijdig met de wet aan de slag te gaan. In het extra jaar moet de ruimtelijke regelgeving worden afgerond en aangesloten op een werkend Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Ook dienen de gebruikers vertrouwd te raken met de nieuwe manier van werken.

Onhaalbaar
Het ministerie voerde op 1 april jongstleden de corona-crisis als laatste druppel aan om de Omgevingswet voor de derde keer uit te stellen. Net daarvoor was NRC Handelsblad met onthullende gegevens  gekomen over een in december 2019 uitgevoerde quickscan, waaruit al zou blijken dat de geplande invoeringsdatum van 1 januari 2021 onhaalbaar was.

Rampzalig beeld
Dat wordt nu voor het eerst bevestigd door de beantwoording door de minister van Kamervragen van Eerste Kamerlid Peter Nicolai (PvdD). De door de NRC aangehaalde quickscan betreft de ontwikkeling van een technische standaard voor het publiceren van omgevingswetdocumenten, ‘een belangrijke bouwsteen voor het digitale stelsel’. Er rijst uit de beantwoording een rampzalig beeld op.  

Versnipperd
‘Het ontbrak aan een gedeeld totaal overzicht’, haalt de minister de in december gedane bevindingen aan. ‘Het eigenaarschap van de problematiek in de keten was versnipperd en de complexiteit was groot.’ Ook was er ‘spanning tussen de verschillende onderdelen van BZK die aan deze producten werken’. En: ‘De verschillende rollen en verantwoordelijkheden van het onderdeel van BZK dat werkt aan de LVBB en STOP-TPOD standaard waren onvoldoende helder belegd.’ Ook ’het beheer van de LVBB en STOP-TPOD standaard was nog niet belegd’.

Maatregelen
Inmiddels zijn volgens Ollongren maatregelen genomen. Op 3 april jongstleden werd een eerste versie van de standaard voor omgevingswetdocumenten gepresenteerd. ‘Het is nu van belang’, schrijft de minister, ’dat de leveranciers en de bevoegde gezagen op basis van deze standaard aan de gang kunnen met ontwikkeling van de lokale software van de planketen.’ Met andere woorden: met het koppelen van de landelijke standaard aan de gemeentelijke software.  

Respijt
Ook daar is werk aan de winkel. Eind april kon één op de zeven gemeenten een proefaanvraag of melding vanuit het DSO verwerken, blijkt uit de jongste, door Ollongren gepresenteerde cijfers. Negen van de 355 gemeenten kunnen op dit moment vragenbomen registreren. En het publiceren van een omgevingswetbesluit is tot dusverre nog geen enkele gemeente gelukt. Op 18 mei wordt duidelijk hoeveel respijt gemeenten daarvoor krijgen.