Hoewel het in het regeerakkoord niet vaak specifiek over ambtenaren gaat, zijn er wel degelijk veranderingen die hen raken. Er wordt bijvoorbeeld een definitieve ‘go’ voor de normalisering van de rechtspositie gegeven. Dat betekent dat de genoemde versoepeling van het ontslagrecht ook voor ambtenaren gaat gelden in de toekomst. Qua salaris brengt het akkoord alleen goed nieuws voor ambtenaren met een hoogwaardige, schaarse expertise. De coalitie gunt hen een beloningsniveau ‘dat daarbij past’. In het regeerakkoord wordt ook gesproken over ‘maatschappelijke dienst’. Een dergelijke afgeronde stage zou het ticket zijn voor een baan bij de overheid.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten, de provincies en de waterschappen zijn over het algemeen enthousiast over het nieuwe regeerakkoord. Ook het stedennetwerk G32 ziet positieve kanten, maar meent dat in het akkoord te weinig geld en aandacht is voor het sociaal domein, het vluchtelingenvraagstuk en betaalbaarheid van wonen. De extra plekken voor beschut werk zijn volgens de G32 een sigaar uit eigen doos.

Het nieuwe kabinet gaat experimenten met buurtrechters mogelijk maken. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie vinden dat juridische procedures zo complex zijn dat zij niet altijd voldoen voor het oplossen van alledaagse problemen van burgers.

Wachten op louter gemeentelijke herindelingen van onderop levert volgens het nieuwe kabinet niet altijd een wenselijk resultaat op. Vandaar dat in het regeerakkoord een grotere rol wordt toebedeeld aan de provincies. Het is aan die bestuurslaag om een herindelingsprocedure op te starten voor gemeenten die ‘langjarig en in hoge mate afhankelijk zijn van gemeenschappelijke regelingen voor essentiële taken.’

Het aanstaande kabinet wil de komende jaren 20.000 extra beschutte werkplekken creëren. Verder blijven mensen in de banenafspraak die meer verdienen dan het minimumloon meetellen voor die banenafspraak.

De aansluitplicht van nieuwbouwwijken op gas wordt in het regeerakkoord vervangen door een warmteplicht. En aan het eind van de kabinetsperiode moeten minimaal 50.000 nieuwbouwwoningen gasvrij zijn, plus nog eens 30.000 tot 50.000 bestaande woningen op korte termijn gasloos kunnen worden gemaakt.

Over een vergroting van het lokaal belastinggebied wordt in het regeerakkoord niet gerept. Wel krijgen de gemeenten vanaf 2018 honderden miljoenen meer van het rijk. De gemeenten profiteren mee van de extra rijksuitgaven.

Het nieuwe kabinet wil met gemeenten een sportakkoord sluiten. Doel is om de organisatie en financiën van de sport toekomstbestendig te maken.

Het aanstaande kabinet wil met gemeenten in gesprek over hoe zij actief uitvoering geven aan de bestaande tegenprestatie en over best practices in de handhaving van het actief naar werk zoeken. Ook moeten er niet-vrijblijvende bestuurlijke afspraken komen met gemeenten over de actieve uitvoering van de bestaande verplichting om de Nederlandse taal te leren.

Er gaat 145 miljoen euro naar het stroomlijnen van de Wmo, er komt een maximum aan het stapelen van overheidsboetes en de ondersteuning van de transitie in de jeugdzorg wordt doorgezet; een greep uit de belangrijkste maatregelen in de zorg binnen het sociaal domein die in het regeerakkoord staan.

Het kabinet gaat fors investeren in digitalisering van het openbaar bestuur, dat staat in het regeerakkoord. Gemeenten en provincies moeten meegaan met maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Er wordt daarom fors geïnvesteerd in digitalisering van dienstverlening. Ook voor cybersecurity en bescherming van de privacy van burgers wordt extra geld vrijgemaakt.

Gemeenten reageren positief op de plannen van het nieuwe kabinet om een proef te doen met legale wietteelt. Vanuit onder meer Nijmegen, Heerlen, Breda, Oldambt, Venlo, Eindhoven en Weert klinken opgewekte geluiden: ze willen zich gráág aanmelden als proefgemeente.

Het aankomende kabinet gaat paal en perk stellen aan het registreren van het geslacht van mensen. Overheden moeten waar mogelijk genderneutraal werken. Ingewijden bevestigen berichtgeving hierover door de NOS. Voor een paspoort zal registratie van geslacht noodzakelijk blijven, maar voor veel andere zaken zal het niet meer nodig zijn.

Het nieuwe kabinet wil 270 miljoen euro per jaar extra uittrekken voor wijkagenten. In totaal wil de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie jaarlijks bijna een half miljard meer aan politie en justitie uitgeven.

Bronnen rond het Binnenhof bevestigen berichtgeving in de Telegraaf.

Het nieuwe kabinet maakt een einde aan de opeenstapeling van verschillende eigen bijdragen die mensen betalen voor hulp op basis van de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (Wmo). Er komt een vast tarief waar zaken als huishoudelijke hulp, dagbesteding en maaltijdservice mee worden afgedekt.