Zorg om vitaliteit centrum middelgrote steden

De verschillen in de vitaliteit van binnensteden nemen toe. Ondanks de aantrekkende economie,

blijft de ontwikkeling in de middelgrote steden zorgelijk. Daar dalen de bezoekersaantallen en neemt de concurrentie van dichtbij gelegen steden toe.

Dat blijkt uit de tweede editie van de Vitaliteitsbenchmark Centrumgebieden 2017 van onderzoeksbureau Goudappel Coffeng. De economische vitaliteit van binnensteden is vrijwel overal hoog, met Amsterdam als grote uitschieter. Amsterdam voert de stedenlijst aan, gevolgd door Utrecht en Den Haag. Op demografisch gebied scoort de hoofdstad uitstekend vanwege onder andere de grote bevolkingsgroei en een extreem lage vergrijzing. Maar ook met een uitstekende ruimtelijke kwaliteit en een prima voorzieningenaanbod. Alleen de bereikbaarheid is matig, vooral met de auto.

Studentensteden

Steden als Vlaardingen en Hengelo laten een minder vitaal beeld zien vanwege naburige concurrentie en een minder eigen onderscheidend vermogen. Zwolle, Groningen, Utrecht en Maastricht onderscheiden zich juist weer positief. ‘Deze steden trekken een grote consumentenstroom aan en hebben een ‘monopolie’ binnen hun gebied. Uit het onderzoek blijkt ook dat historische studentensteden als Leiden, Delft en Nijmegen meer te bieden hebben dan louter de aanwezigheid van grote winkelketens’, aldus Guido Scheerder, adviseur locatieontwikkeling en ruimtelijke economie van het onderzoeksbureau.

Bij de grote centrumgebieden voeren Hoofddorp en Amstelveen de lijst aan, vooral vanwege hun voordelige demografisch karakter: veel inwoners binnen bereik, bevolkingsgroei, relatief beperkte vergrijzing, een verhoudingsgewijs hoog bestedingsniveau en sterke voorzieningen – veel winkelmeters en leegstand die meevalt. Bovendien weten zij zich te onderscheiden van de binnensteden in de buurt.

Heerlen kwetsbaar

Kwetsbaar wat betreft vitaliteit zijn steden als Lelystad, Almelo, Spijkenisse en Heerlen, ondanks het feit dat er op het gebied van leegstand en samenwerking met andere partijen binnen de centra de afgelopen twee jaar veel is verbeterd.

In de categorie middelgrote centrumgebieden valt op dat veel centra het nog steeds zwaar te verduren hebben, zeker in de perifere gebieden waar krimp aan de orde van de dag is. De middelgrote centrumgebieden van Barneveld (demografisch profiel en specifiek aanbod), Katwijk (toeristen), Kampen (historie) en Houten (bereikbaarheid met alle vervoersmiddelen) ontwikkelen zich daarentegen positief, terwijl de vitaliteit in middelgrote centra als Kerkrade, Terneuzen en Den Helder kansen biedt voor verbetering.