‘We verkopen de kip met gouden eieren’
Amstelveen profileerde zich als voornaamste tegenstander van verkoop van de gemeentelijke Eneco-aandelen. Nu de nieuwe colleges van grootaandeelhouders Rotterdam en Den Haag hun aandelen toch van de hand willen doen, lijkt verder verzet kansloos. Of toch niet?
Amstelveen profileerde zich als voornaamste tegenstander van verkoop van de gemeentelijke Eneco-aandelen. Nu de nieuwe colleges van grootaandeelhouders Rotterdam en Den Haag hun aandelen toch van de hand willen doen, lijkt verder verzet kansloos. Of toch niet?
Aangenaam verrast
Van teleurstelling over de vrijwel zekere verkoop van de Eneco-aandelen wil Herbert Raat niks weten. ‘De verwachting vorig jaar zomer was dat Eneco zonder slag of stoot verkocht zou worden’, zegt de Amstelveense wethouder (financiën, VVD) monter. ‘Ik ben aangenaam verrast hoe breed de door ons vanuit Amstelveen gestarte discussie alsnog is gevoerd. Zelfs bij gemeenten waar de kwestie een hamerstuk leek.’
Ongelooflijk spannend
De Haagse gemeenteraad kwam zelfs op zijn schreden terug en stemde vorig najaar tegen verkoop. Ook Delft en Schiedam sloten zich bij het nee-kamp aan, naast talloze kleinere gemeenten. ‘Vervolgens was Rotterdam aan de beurt’, zegt Raat. ‘De stad die met bijna 32 procent van de aandelen een sleutelpositie had in dit dossier. Ik volg nooit de raadsvergaderingen van andere gemeenten, maar heb die avond thuis gekeken. Het debat is volgens mij dik een uur geschorst geweest. Ongelooflijk spannende televisie. De hele oppositie stemde tegen. Alleen op de macht van de coalitie is de verkoop van Eneco erdoorheen gekomen.’
Toen kon u nog hopen dat de nieuwe Rotterdamse raad het besluit alsnog zou verwerpen.
‘Ja. Met name linkse partijen hadden daar voor de verkiezingen ook duidelijke teksten over. Sommige van die partijen zitten in het nieuwe college. Je kunt dan wel de mantra hebben dat je de verkoopopbrengst investeert in regionale duurzaamheid, maar ik verbaas me erover hoe snel ze over hun eerdere idee heen zijn gestapt. Dat de verkoop zonder slag of stoot is weggegeven.’
Waar of wanneer hebt u de strijd verloren?
‘In de gemeenteraden van Rotterdam en Den Haag, uiteindelijk. Als je het aandelenbezit wilt doorzetten, dien je voldoende massa te hebben. Wij hebben hier in Amstelveen maar anderhalf procent van de Eneco-aandelen. En om zo’n dossier inhoudelijk goed vorm te geven, heb je ook een grotere organisatie nodig. Meer expertise. Die zit in het gemeentelijk apparaat van Rotterdam of Den Haag. Toen die allebei afhaakten, was het voorbij.’
Waarom besloot de nieuwe coalitie in Den Haag volgens u toch weer tot verkoop?
‘Hun programma-akkoord is gemaakt door een potpourri van partijen. Dan krijg je allerlei wensenlijstjes, want iedereen moet ergens mee thuiskomen. Zo’n pot met geld is dan ineens heel aanlokkelijk.’
Anderzijds: u vertegenwoordigt een rijke gemeente. Blokkeerde u niet de ambities van twee grote, minder bedeelde steden die uit de verkoopopbrengst een eigen duurzaamheidsfonds wilden beginnen?
‘We hebben de financiën hier goed op orde. Maar stel dat we onze aandelen zouden verkopen en 30 miljoen krijgen, dan is dat ook voor ons op veel dossiers een geweldige uitkomst. Dat geldt voor elke gemeente. Ik zal niemand nawijzen die zegt: ik heb dat geld uit de verkoop direct nodig. Maar gemeentebestuurders kijken vaak niet verder dan de vier jaar van hun regeerperiode. Dat royale dividend, zelfs in de crisisjaren, is óók een riante inkomstenbron. We verkopen de kip met de gouden eieren.’
Rotterdam en Den Haag rekenen zich in hun nieuwe coalitieakkoorden al rijk met de honderden miljoenen uit de aandelenverkoop. Wanneer is die op z’n vroegst mogelijk?
‘Er zitten bij Eneco nu nieuwe mensen om dat vorm te geven. Zelf kan ik er geen zinnig woord over zeggen, maar de inschatting van mensen die er verstand van hebben is dat het in de loop van volgend jaar wordt.’
Hoe meer geld Rotterdam en Den Haag eraan overhouden, hoe meer ze kunnen investeren in de lokale duurzaamheid. Telt nog of Eneco aan een duurzaam bedrijf wordt verkocht?
‘Wat is een duurzame partner? Is Shell een duurzame partij of wordt Eneco daar de vlag op de modderschuit? Daar heb ik onvoldoende kennis van. Je moet in elk geval zorgen dat de randvoorwaarden goed zijn, niet alléén kijken naar het hoogste bod. Natuurlijk koopt een bedrijf Eneco omdat het denkt er geld mee te verdienen. Maar toch ook voor hun imago. Heel veel mensen en bedrijven zijn klant bij Eneco vanwege het duurzame beleid. Als de nieuwe eigenaar die ambities niet waarmaakt, zoeken de klanten iets anders.’
Hoe vertelt u het nieuws na de zomer aan uw eigen gemeenteraad, unaniem tegen verkoop?
‘Ik heb onze ambtenaren gevraagd de voor- en nadelen op een rijtje te zetten. Na de vakantie ligt die notitie er. Daar ga ik mee naar de gemeenteraad. Ik denk dat het lastig is om als gemeentelijke aandeelhouders met 8 à 9 procent van de Eneco-aandelen te blijven zitten. Ik sluit niet uit dat andere gemeenten die aanvankelijk tegen verkoop stemden er inmiddels net zo over denken.’
Lees het hele interview met Herbert Raat deze week in BB15
Reacties: 14
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Op grond daarvan ligt het helemaal niet in de lijn en is het een oneigenlijke taak van Overheden om Eneco als een soort staatsbedrijf aan te houden. De kip met gouden is slechts beleggingsretoriek van Amstelveen, maar een ander soort beleggen kan je ook doen door bijvoorbeeld te investeren in een goed publiek voorzieningenniveau of lagere lasten voor burgers.
Ik snap werkelijk waar niet waarom een overheid in een dienstenbedrijf moet zitten die concurreert met andere commerciele bedrijven van NLE tot Nuon van Energiedirect tot Essent. Als je echt duurzaam wil zijn dan neem je Greenchoice of Vandebron. Eneco is een dienstenbedrijf waarvan de top zich royaal beloont met gouden handdrukken en goeden salarissen.
Het overheidsdeel met de netten is al langer geleden afgesplitst onder de naam Stedin, waar Amstelveen ook aandeelhouder van blijft. Raat is overigens zelf ook behoorlijk van coalitie versus oppositie of nog erger de hele raad altijd maar met alles eens, kortom hoe deze man daar verbaasd over kan zijn als doorgewinterd spelletjes spelende machtsman, zegt meer over Raat dan over het debat in Rotterdam. En trouwens Eneco is een duur en vooral klantonvriendelijk bedrijf: ik adviseer iedereen ELDERS hun energie af te nemen, waarom zou je bij Eneco energie afnemen?!
Kortom Raat redeneert vooral in kretologie 'kip met gouden eieren' (onzin zoals hierboven betoogd), 'veel mensen zijn vooral klant bij Eneco vanwege het duurzame beleid' (onzin, sommige mensen blijven simpelweg bij de oude monopolist, gebeurt ook bij KPN en Ziggo) etc etc. Het mooiste is als Raat zelf zegt 'onvoldoende kennis' te hebben. En dat is een VVD bestuurder?!
Waar is wel dat de toekomst er steeds anders zal uitzien. Met de neo-liberale privatiseringsgolf hebben we destijds de deur open gezet voor schaamteloze zelfverrijking (zie de banken, de energiebedrijven, de pensioenfondsen, de woningcorporaties etc). De kwaliteit is hierdoor in veel gevallen achteruit gegaan terwijl de prijzen/de kosten omhoog gingen. Met als resultaat dat een kleine groep nog rijker is geworden en de meute er niets mee op is geschoten of er zelfs op achteruit is gegaan. Daar hebben steeds meer mensen de buik van vol. Voorspelbaar is dan ook dat de neo-liberale samenleving zijn langste tijd heeft gehad.
Waar is wel dat de toekomst er steeds anders zal uitzien. Met de neo-liberale privatiseringsgolf hebben we destijds de deur open gezet voor schaamteloze zelfverrijking (zie de banken, de energiebedrijven, de pensioenfondsen, de woningcorporaties etc). De kwaliteit is hierdoor in veel gevallen achteruit gegaan terwijl de prijzen/de kosten omhoog gingen. Met als resultaat dat een kleine groep nog rijker is geworden en de meute er niets mee op is geschoten of er zelfs op achteruit is gegaan. Daar hebben steeds meer mensen de buik van vol. Voorspelbaar is dan ook dat de neo-liberale samenleving zijn langste tijd heeft gehad.
Erdogan krijgt invloed op ons doen en laten via DENK, de Chinezen kopen grote bedrijven op en hebben daardoor invloed op de politiek en de rest kunt u zelf wel bedenken. Ik houd in elk geval mijn hart vast.