Waarschuwing voor duikeling BNG-dividend

Gemeenten moeten rekenen met een lagere winstuitkering van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Een dividend van 50 procent van de nettowinst zit er niet langer in.

Somber
Dat is de sombere nieuwjaarsboodschap van bestuursvoorzitter Carel van Eykelenburg van de BNG aan de aandeelhouders – de Nederlandse staat, vrijwel alle gemeenten en enkele provincies. Hij stelt dat de bank niet in staat is het huidige uitkeringsniveau te handhaven. Op de komende aandeelhoudersvergadering – 23 april – zal de BNG een voorstel doen voor een lager percentage voor de komende jaren. Daarvoor nog, begin maart, zal de BNG-top haar voornemen bespreken met de Raad van Commissarissen.

Onvermijdelijk

Hoeveel lager de winstuitkering wordt, hangt van een aantal zaken af. Van belang is onder andere de vormgeving van de bankenbelasting, het tijdpad dat de BNG mag bewandelen voordat het aan de vereisten van Basel III moet voldoen en de uiteindelijke hoogte tot waar het eigen vermogen moet worden aangevuld. ‘Geen prettige nieuwjaarsboodschap voor de aandeelhouders, dat besef ik. Maar wel een onvermijdelijke’, aldus Van Eijkelenburg. Vorig jaar vloeide nog 128 miljoen euro richting aandeelhouders. Zo ontving Den Haag 2,9 miljoen euro, Arnhem 1,1 miljoen euro en kleinere gemeenten als Schiedam, Rijssen-Holten en Rheden respectievelijk 750.000, 700.000 en 430.000 euro.

Ruim jasje

Voor veel gemeenten en provincies geldt de dividenduitkering als een structurele bijdrage in de inkomstenstroom. Het belang ervan nam de laatste jaren alleen maar toe, nadat de bank het uitkeringspercentage verhoogde naar 50 procent van de nettowinst. In de periode 2006 tot en met 2010 keerde de BNG in totaal ruim 540 miljoen euro uit - de helft daarvan aan de Staat en de helft aan de decentrale overheden die aandeelhouder zijn. Daar bovenop kwamen nog eens twee superdividenduitkeringen van elk een half miljard euro. De toenmalige minister van Financiën (Zalm, VVD) vond namelijk dat de BNG wel erg ruim in het jasje zat qua eigen vermogen. In vijf jaar tijd slankte de bank daarom gedwongen af: het eigen vermogen werd met 1,5 miljard euro verlaagd door het uit te keren aan de aandeelhouders.

Superdividend

Als gevolg van de financiële crisis worden banken inmiddels weer gedwongen het eigen vermogen aan te vullen. De BNG zal hoogstwaarschijnlijk moeten proberen ten minste het bedrag dat aan superdividend is uitgekeerd weer aan het eigen vermogen toe te voegen. De bank krijgt daarvoor de tijd tot 2018. Anders dan andere banken, zegt de BNG maar beperkte mogelijkheden te hebben nieuw kapitaal aan te trekken. ‘Het uitgeven van nieuwe aandelen, zoals voor andere banken mogelijk is, is onhaalbaar, gegeven de financiële positie van de overheid’, aldus de BNG-topman. ‘Het aantrekken van andere vormen van eigen vermogen is duur. De BNG zal het vermogen dus voor een belangrijk deel moeten versterken uit de winst. Complicerende factor is dat de winst negatief zal worden beïnvloed door de bankenbelasting die op stapel staat en die de BNG relatief fors zal treffen.

Geen nul
Eerder al heeft de Nederlandse Waterschapsbank (NWB), die als gevolg van de strengere Basel III richtlijnen voor dezelfde opgave staat, besloten het vaste dividend van 40 miljoen euro te verlagen naar nul: over 2011 – en de jaren erna – worden met ingang van 2011 alle winsten gereserveerd. Een woordvoerder van de BNG laat desgevraagd weten dat de BNG niet het spoor zal volgen van de NWB. ‘Volgens onze voorzitter wordt het in geen geval nul’, zegt hij. ‘Verder doen we in dit stadium geen enkele mededeling omtrent het toekomstig dividendbeleid.’