Vrees Rijksclaim op groei gemeentefonds

Vrijwel alle gemeentesecretarissen hebben een analyse losgelaten op de financiële gevolgen van het regeerakkoord. Eén op de drie is niet tevreden met de uitkomsten voor hun gemeente. De vrees is dat het rijk de beloofde extra’s ‘meteen te gelde maakt.’

Steekproef onder gemeentesecretarissen

Dat blijkt uit een steekproef van Berenschot in samenwerking met Binnenlands Bestuur onder 39 gemeentesecretarissen, een vervolg op de Gemeentelijke Thermometer. Met name in de periode 2020 tot en met 2022 zien de gemeenten hun inkomsten jaarlijks met een half miljard extra stijgen ten opzichte van de ramingen van het regeerakkoord. De voorspelde extra groei van het gemeentefonds – het zogeheten accres – mag dan de komende jaren flink meer geld in het laatje brengen, tevreden is het gros van de gemeentesecretarissen daarmee allerminst. Ruim de helft van hen vindt dat Rutte III onvoldoende beschikbaar stelt voor de gemeentelijke taakvelden waarvoor extra middelen noodzakelijk zijn.

Met het extra geld, zo stelt 80 procent van de gemeentesecretarissen, zijn zeker de begrotingsproblemen met betrekking tot het sociaal domein niet van de baan. Verder is bijna een kwart van de gemeentesecretarissen bezorgd dat met name de klimaatplannen van het kabinet een onevenredig groot beslag gaan leggen op de gemeentelijke begroting. ‘Het accres schiet tekort als er op voorhand rijksclaims op worden gelegd’, aldus een van hen.

Meer eensgezind zijn de gemeentesecretarissen over waar nog extra financiële middelen noodzakelijk zijn. Dat betreft vooral de post jeugdzorg. ‘Met name voor de jeugdzorg blijft twijfel bestaan of het voor de toekomst voldoende is in verband met de jaarlijks stijgende kosten en de grote achterstand die er nu al is’, licht een van de respondenten toe.

Anderen wijzen op de groeiende tekorten op het gebied van de Wmo en de bijstand. ‘Al met al is er mooie financiële ruimte dankzij het accres, maar dat zal niet voldoende zijn en wordt bovendien meteen te gelde gemaakt in het regeerakkoord’, zo vult de topambtenaar aan. ‘Aanvullende afspraken over losse eindjes zijn heel belangrijk.’ Het concept-bestuursakkoord tussen het rijk en de decentrale overheden om te komen tot een Interbestuurlijk Programma (IBP) voor de gezamenlijke aanpak van maatschappelijke opgaven wordt naar verwachting in februari gepresenteerd.