Uitkering gemeentefonds 16,1 miljoen euro hoger

De definitieve berekening van de gemeentefondsuitkering voor 2019 valt iets gunstiger uit dan verwacht. Uit de Voorjaarsnota blijkt dat die 16,1 miljoen euro hoger is dan wat in de septembercirculaire werd vermeld.

Afrekening

Het definitieve accres (de groei van het gemeentefonds) van vorig jaar is 1.084 miljoen euro, oftewel ongeveer 6,15 procent, becijferen de gemeentefondsspecialisten van Frontinfo. 2019 is nu afgesloten en dus kan in de Voorjaarsnota de afrekening worden gemaakt. De voorlopige berekening voor het accres 2020 daalt licht, meldt Frontinfo.

Accres bevriezen

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) schrijft in een recente ledenbrief dat naar een oplossing wordt gezocht voor de schommelingen in het gemeentefonds. ‘De coronacrisis leidt tot veel financiële onzekerheid, terwijl er bij gemeenten juist behoefte bestaat aan rust en stabiliteit.’ In het Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen ‘is besproken om het accres voor de rest van deze kabinetsperiode te bevriezen’. De komende twee weken onderzoekt men hoe dit zou kunnen.

Eerder niet akkoord

De VNG wil al langer een oplossing voor de schommelingen. Begin januari droeg de koepelorganisatie een mogelijkheid aan, nadat het vier andere had bekritiseerd. De oplossing was om in de trap-op-trap-af-systematiek, waarmee de hoogte van het gemeentefonds gebaseerd wordt op de rijksuitgaven, wel bijstellingen naar boven door te voeren maar niet naar beneden. Het kabinet ging hier niet mee akkoord, volgens toenmalig minister Knops (Binnenlandse Zaken, CDA) omdat hiermee de evenredigheid en samenwerking in gevaar zouden komen.

Uitgaven vanwege crisis

In de Voorjaarsnota staat verder dat de extra uitgaven vanwege de crisis geen effect hebben op het accres. Sinds de uitbraak van de crisis zijn verschillende noodmaatregelen genomen om de economische gevolgen te bestrijden. Er worden extra uitgaven gedaan, waarvoor het uitgavenplafond is aangepast, en er zijn maatregelen genomen die gevolgen hebben voor de inkomsten uit belastingen. ‘Het reguliere uitgavenplafond geldt dus niet voor de uitgaven uit het noodpakket en de uitgaven leiden daarom niet tot een effect op het accres.’

Sociaal domein

In de ledenbrief benadrukt voorzitter Jan van Zanen dat ook zonder de coronacrisis gemeenten er financieel niet goed voorstaan. Met name de tekorten in het sociaal domein wegen zwaar. ‘Ook dit onderwerp mag niet van de agenda vallen', schrijft Van Zanen. 'Minister Ollongren heeft bevestigd dat de lopende onderzoeken naar o.a. de structurele tekorten in de Jeugdzorg op de agenda blijven.’