Tegenvaller van 215 miljoen euro voor gemeenten

Gemeenten krijgen 215 miljoen euro minder van het rijk dan waarop ze hadden gerekend. Dat komt vooral doordat de departementen in 2018 minder hebben uitgegeven dan geraamd. Een andere tegenvaller schuilt in het btw-compensatiefonds.

De zogeheten onderuitputting door Den Haag heeft gevolgen voor de groei van het gemeentefonds. Die is namelijk afhankelijk van de groei van de rijksuitgaven. De bekostiging van gemeenten verloopt al sinds jaar en dag volgens het systeem van ‘samen de trap op, samen de trap af’. Stijgen de rijksuitgaven, dan vloeit er ook meer geld het gemeentefonds en bij dalende rijksuitgaven daalt de omvang van de geldstroom richting gemeenten.

Onderuitputting

De onderuitputting valt volgens het ministerie van Financiën deels te verklaren door de ambitieuze investeringsagenda voor het eerste kabinetsjaar. ‘Het kost immers tijd om extra mensen aan te nemen of materieel aan te schaffen. De hoge economische groei van het afgelopen jaar versterkt dit, want daardoor is er meer vraag naar werknemers en producten.’

Het accres 2018 was in de septembercirculaire 2018 nog becijferd op 955 miljoen euro. De definitieve afrekening over vorig jaar bedraagt echter 807 miljoen euro, een verschil van 148 miljoen euro. Dat blijkt allemaal uit de deze week gepresenteerde jaarrekening van het rijk.

Btw-compensatiefonds

In diezelfde jaarrekening staat nog een tegenvaller voor gemeenten. Was in de septembercirculaire 2018 nog een voorschot verstrekt op de verwachte onderschrijding van het  BTW compensatiefonds-plafond van 106 miljoen euro, door extra declaraties van gemeenten op het BCF is de onderschrijding echter 39 miljoen euro lager uitgevallen. Dat verschil van 67 miljoen euro wordt vervolgens door het rijk nog uitgenomen, net als dus de eerder genoemde 148 miljoen euro. Gemeenten moeten aldus toezien hoe het rijk dit jaar – als eindafrekening – 215 miljoen euro uitneemt uit het gemeentefonds.