Overheid genadeloos bij inning geldschulden
De overheid maakt geen verschil bij de invordering van bestuursrechtelijke geldschulden: rijk of arm, iedereen moet betalen. Tot die conclusie komt AKD-advocaat Thomas Sanders die volgende week aan de Universiteit Leiden promoveert op invordering door de overheid bij handhaving.
De overheid maakt geen verschil bij de invordering van bestuursrechtelijke geldschulden: rijk of arm, iedereen moet betalen. Tot die conclusie komt AKD-advocaat Thomas Sanders die volgende week aan de Universiteit Leiden promoveert op invordering door de overheid bij handhaving.
Onterecht genoten subsidie
De overheid moet bestuursrechtelijke geldschulden die voortvloeien uit opgelegde sancties in beginsel invorderen, anders hebben de sancties weinig zin. Sanders onderzocht wanneer de overheid ondanks dat uitgangspunt toch niet mag invorderen. Anders gezegd, onder welke omstandigheden hoeft de burger toch niet te betalen? Daarvoor onderzocht hij alle rechterlijke uitspraken van de afgelopen tien jaar over zogeheten herstelsancties. ‘Herstelsancties hebben tot doel de burger niet te straffen, maar alleen de overtreding ongedaan te maken door de situatie te herstellen tot hoe die zou zijn geweest zonder overtreding. Denk bijvoorbeeld aan de terugvordering van een onterechte genoten subsidie’, licht Sanders toe.
Uitkeringen
Uit zijn onderzoek blijkt dat de bestuursrechter de burger niet gauw ontslaat van zijn betalingsverplichting. ‘Van de ruim 8.000 uitspraken zijn er maar 15 gevallen gevonden waarin de burger werd bevrijd van zijn geldschuld – ondanks dat hij die eigenlijk wel had moeten betalen. In het geval van uitkeringen heb ik geen enkel geval gevonden waarin de burger niet meer hoefde terug te betalen ondanks dat het wel zou moeten’, aldus Sanders.
Schuldsanering
De mate waarin een burger of bedrijf de geldschuld daadwerkelijk kan betalen blijkt volgens Sanders daarentegen nooit een reden te zijn om niet te hoeven betalen. Zo is het dreigend faillissement van een bedrijf geen reden om niet te hoeven betalen. Ook armoede is geen reden om niet te hoeven betalen: de bestuursrechter wijst dan op het bestaan van de beslagvrije voet en de schuldsanering waardoor de burger beschermd zou moeten worden. Sanders: ‘Dit onderzoek steunt daarmee de conclusie dat een goede bescherming van de armlastige burger via de beslagvrije voet en schuldsanering broodnodig is.’
Of zou men erop gokken dat men toch niet hoeft te betalen? het kan echter niet zo zijn dat mensen die kunnen niet veel te besteden hebben, dus maar illegale zaken doen, omdat herstelsancties toch niet betaald hoeven worden.
Een andere oplossing zou zijn ipv een herstelsanctie een boete in natura, bijvoorbeeld een x-aantal dagen werken voor de gemeente. Dat werkt wellicht ook goed als stok achter de deur, zonder dat het geld kost?