Minister Hoekstra blokkeerde extra geld jeugdzorg

Minister Hoekstra van Financiën (CDA) heeft in de ministerraad van 5 maart nee gezegd tegen extra jeugdgeld voor gemeenten. Hij blokkeerde daarmee de eerder gedane belofte van het kabinet aan gemeenten, om op 11 maart een aanbod te doen om de financiële nood te lenigen.

Langste eind

De ministeries van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wilden al wel incidenteel extra geld voor de jeugdzorg vrijmaken, vooruitlopend op een structurele verhoging van het budget voor de jeugdzorg. Financiën trok, zoals vaker, aan het langste eind. Dat bevestigen diverse bij het onderhandelingsproces betrokken bronnen. ChristenUnie voorman Gert-Jan Segers laat doorschemeren dat ook de VVD nog niet de portemonnee voor de jeudgzorg wil trekken.  

Nieuwe Tweede Kamer

Staatssecretaris Blokhuis (jeugdzorg, ChristenUnie) moest daarop vrijdag de boodschap uitdragen dat het 'niet chic’ is om als demissionair kabinet daags voor de Kamerverkiezingen veel geld uit te trekken. In het licht van de recente miljardensteun voor het onderwijs en aan ondernemers, wordt deze argumentatie door lokale bestuurders en politici weggehoond. Het kabinet wil pas weer verder praten over incidenteel geld voor 2021 en 2022 als er een nieuwe Tweede Kamer is geïnstalleerd. Dat gebeurt op 31 maart.

Harde noodzaak

'Het is teleurstellend dat onder meer het ministerie van Financiën hier nog niet mee over de brug wil komen', stelt Gert-Jan Segers, fractievoorzitter en lijsttrekker van de ChristenUnie (CU). 'Extra geld voor gemeenten is hard nodig, juist voor het organiseren van zorg dichtbij mensen. Als gemeenten hun taken niet goed kunnen uitvoeren, gaat dat ten koste van de hulp aan kwetsbare jongeren of mantelzorg. En dat niet alleen, het gaat ook om goede voorzieningen als zwembaden en bibliotheken. Meer geld is daarom geen luxe maar een harde noodzaak.' 

Tegen afspraken in

Zodra vorige week donderdag duidelijk werd dat het kabinet, tegen eerder gemaakte afspraken in, geen financieel aanbod op zak had, was voor de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de maat vol. Het kabinet had evenmin de eerder toegezegde eerste schets voor een structurele oplossing bij zich. Het was een brede kabinetsafvaardiging die deze boodschap tijdens een bestuurlijk overleg met de VNG overbracht: minister De Jonge (CDA) en staatsecretaris Blokhuis (ChristenUnie) van VWS, minister Ollongren (Binnenlandse Zaken, D66), staatssecretaris Vijlbrief (Financiën, D66), Koolmees (SZW, D66) en Dekker (Rechtsbescherming, VVD).

Arbitrage

Een maand eerder nog had de VNG er vertrouwen in dat het kabinet vorige week met extra budget over de brug zou komen. Op 19 februari was er een bestuurlijk overleg tussen het kabinet en de VNG, waarbij Blokhuis en Dekker namens het kabinet aanschoven en waar specifiek over de jeugdzorggelden werd gesproken. Op basis van dat gesprek was er voor de VNG geen aanleiding om arbitrage uit de kast te halen; zij had alle vertrouwen in een goede afloop. Er lag toen ook nog geen bedrag op tafel; dat zou 11 maart komen, zo was de VNG toegezegd. Niet dus.   

Uitstel op uitstel

Het gesprek tussen de brede kabinetsdelegatie en VNG over financiële hulp van het kabinet had eigenlijk al vorige maand moeten plaatsvinden. Dat was in december vorig jaar afgesproken, na verschijning van het AEF-rapport waaruit duidelijk werd dat gemeenten structureel 1,7 miljard euro tekortkomen op de jeugdzorg. Het kabinet verplaatste dat overleg naar vorige week donderdag. En deelde daar mee dat gemeenten tot zeker april moeten wachten op een vervolggesprek. ‘Zo volgt uitstel op uitstel en ontbreekt het perspectief op zowel incidentele als structurele oplossingen’, schrijft de VNG in een brief aan haar leden.