Minder geld van rijk naar gemeenten

Het rijk stort dit jaar 117 miljoen euro minder in het gemeentefonds dan eerder aangekondigd. Over 2015 krijgen de gemeenten echter nog een nabetaling, waardoor de schade beperkt blijft tot 67 miljoen euro. 

Dat blijkt uit de gisteren door Binnenlandse Zaken gepresenteerde meicirculaire. Het accres – de groei van het gemeentefonds – over 2016 wordt, ten opzichte van de raming in de septembercirculaire 2015, neerwaarts bijgesteld en komt uit op 530 miljoen euro.

Lagere inflatie
Dat verschil komt met name doordat in de laatste raming van het CPB (Centraal Planbureau) de inflatie lager is dan eerder verwacht. Afspraak is dan dat het rijk minder mag uitgeven. Tegelijkertijd stijgen de lonen in de marksector, en daardoor ook bij de overheid, in 2017 juist meer dan verwacht bij het Regeerakkoord, waardoor de uitgaven van de overheid stijgen. ‘De daling van het accres in 2016 hangt samen met het terugdringen van de overschrijding van het uitgavenkader in 2016’, aldus de meicirculaire. Als het rijk minder uitgeeft dan begroot, krijgen gemeenten navenant ook minder.

Neerwaartse bijstelling
Aan de andere kant hebben de hogere uitgaven aan migratie een positief effect op het accres. Ook hogere studieleningen dan verwacht dragen in positieve zin bij aan het accres. Ondanks de per saldo neerwaartse bijstelling blijft het accres 2016 wel positief: een plus van 3,4 procent. De verwachte accressen voor 2017 tot en met 2021 zijn ook positief: tussen de 0,4 procent (in 2017) en 2,2 procent (in 2020).

Onjuistheden in circulaire
Vanmiddag meldde het Team Circulaire van Binnenlandse Zaken echter dat er fouten zitten in de gistermiddag vrijgegeven meicirculaire. ‘Helaas hebben wij moeten constateren dat er onjuistheden zijn geslopen in de berekening van de integratie-uitkering Sociaal domein’, aldus het bericht aan de gemeenten. Er wordt gewerkt aan een ‘herberekening’. Voor de gemeenten blijft het vooralsnog afwachten wat de financiële gevolgen daarvan zijn.

Asielzoekers
In de circulaire is het overigens vergeefs zoeken naar de financiële gevolgen van de herverdeling van het gemeentefonds met betrekking tot het subcluster Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke Vernieuwing (VHROSV). Een besluit daarover neemt minister Plasterk pas in de zomer. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten wil dat er compensatie komt voor de grootste nadeelgemeenten – de grote steden. De circulaire zwijgt ook over de vorm van compensatie voor gemeenten voor de opvang van asielzoekers.