‘Licht’ toezicht op financiering lokale politiek

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken kiest vooralsnog voor een louter licht toezicht op het financiële reilen en zeilen bij decentrale politieke partijen.

In het wetsvoorstel WPP (Wet op de politieke partijen) dat de minister in voorbereiding heeft, wordt ruimte gemaakt voor een onafhankelijk toezichthouder op de financiering van landelijke politieke partijen. Nu is de Commissie toezicht financiën politieke partijen daarvoor verantwoordelijk, maar die valt direct onder het ministerie. Het Europese anti-corruptieorgaan had Nederland eerder al geadviseerd de geldstromen naar politieke partijen in de gaten te laten houden door een meer onafhankelijke club.

Administratieve last

D66-Tweede Kamerleden bepleiten ook zo’n onafhankelijk toezicht op lokaal niveau. De gevaren van ondermijning, integriteitskwesties en schimmige financieringen zijn volgens hen niet minder dan op landelijk niveau. Een onafhankelijk toezichthouder kan ook op decentraal niveau volgens de D66-fractie een ‘geloofwaardige en slagvaardige rol’ spelen.

Volgens de minister bestaan de genoemde risico’s inderdaad ook voor decentrale partijen. Zij kondigt aan dat het voorstel voor een Wet op de politieke partijen ook transparantieregels voor de financiering van decentrale politieke partijen zal bevatten. ‘Niettemin zal,’ zo laat zij de Tweede Kamer weten, ‘het toezicht op de decentrale partijen niet op dezelfde manier kunnen plaatsvinden als bij landelijke partijen. Gelet op de hoeveelheid decentrale partijen zal de administratieve last van zulk toezicht onredelijk hoog zijn. Ook zijn de kosten van een accountantscontrole, zoals voor landelijke partijen verplicht is, voor decentrale partijen disproportioneel hoog.’

Het zal daarom volgens de D66-minister een lichtere vorm van toezicht worden, ‘bijvoorbeeld met steekproefsgewijze controles door de toezichthouder.’

Campagnes

Ook voor het overige kiest de minister er voor stapsgewijs te werk te gaan bij de invoering van de nieuwe wet bij het eventueel uitbreiden van regels voor decentrale partijen. ‘De eerste stap is het opstellen van regels over de transparantie van de financiering van decentrale partijen. De ervaring die met deze regels wordt opgedaan, kan in een volgende fase worden benut bij het opstellen van eventuele aanvullende regels voor decentrale partijen’, aldus Ollongren. Zij doelt daarmee onder ander op mogelijke regels over de financiering of regels over de transparantie van campagnes.