Lage rente ook problematisch in nieuw pensioenstelsel

Er komt een nieuw pensioenstelsel, maar ook daarin zal de lage rente voor problemen zorgen. Het Centraal Planbureau (CPB) waarschuwt dat een blijvend lage rente zorgt voor lage rendementen bij pensioenfondsen en dat met name jongeren daarvan de dupe zullen zijn.

Ouderen hebben een groot deel van hun pensioenvermogen al opgebouwd, maar jongeren moeten daar nog mee beginnen. Bij blijvend lage marktrente zullen zij langer te maken hebben met de lagere rendementen van pensioenfondsen.

Minder mogelijkheden

Jongeren kunnen twee dingen doen als reactie op het lage rendement: meer sparen, of minder uitgeven na pensionering. ‘Enerzijds zou je meer moeten sparen om niet te veel pensioen in te leveren’, schrijft het CPB. ‘Anderzijds maakt een lager rendement het minder aantrekkelijk om te sparen voor de toekomst.’ Deze effecten wijzen dezelfde richting op: ‘lage rendementen betekenen dat de bestedingsmogelijkheden afnemen’.

Minder effect

Op een andere manier zal de lage rente in het nieuwe stelsel wel minder effect hebben. De rekenrente, waarmee pensioenfondsen berekenen hoeveel geld ze moeten hebben om toekomstige pensioenen uit te betalen, wordt afgeschaft. De lage marktrente heeft veel invloed op deze rekensom en daarom hebben pensioenfondsen het in dit stelsel moeilijk - voor ABP betekent het dat het fonds momenteel 85,1 procent van het benodigde geld heeft. Maar ook in het nieuwe pensioenstelsel zorgt de lage rente ervoor dat het vermogen van een pensioenfonds minder snel groeit.  

Blijven leren

De lagere financiële rendementen maken het aantrekkelijker om in menselijk kapitaal te investeren. Bijvoorbeeld cursussen waardoor een werknemer aantrekkelijker wordt voor werkgevers en beter kan verdienen – en dus meer pensioen kan opbouwen. ‘Ook draagt versterking van het menselijk kapitaal bij aan de mogelijkheid om risico’s op te vangen en desgewenst langer door te werken.’

Coronacrisis

‘Het effect van de coronacrisis op de rendementen is ongewis’, erkent het CPB. ‘In normale tijden is het al moeilijk om een goede voorspelling te doen voor het toekomstig rendement. Daar komt nu het effect van de coronacrisis bovenop.’ De risico’s nemen toe, de overheidsschulden nemen toe en rentes kunnen oplopen. Maar als mensen meer gaan sparen en bedrijven investeringen uitstellen, kan de rente nog verder dalen. ‘Al met al is de toekomst nog onzekerder geworden.’