Herstelplan: oproep voor lokale betrokkenheid

Het Europees Herstelplan van 800 miljard euro heeft een diepe dialoog nodig op alle overheidsniveaus. Eurocommissiaris Paolo Gentiloni (economie) roept de lidstaten op dat gesprek met lokale en regionale overheden en sociale partners te verdiepen en uit te breiden.

Hij deed zijn uitspraak in de Commissie Budgetcontrole van het Europees Parlement.

Trage formatie

In Nederland klaagden de provincies eerder dit jaar meermaals dat ze niet betrokken werden bij de opzet van een Nederlands herstelplan.

Het zal echter nog wel even duren voordat de 5,9 miljard in Den Haag arriveert. Ons land behoort met Bulgarije namelijk tot de twee landen die nog geen herstelplan hebben ingeleverd. Bij allebei de landen gaat het om de politieke situatie. Beide landen slagen er niet in om een regering te vormen. Bulgarije is daarin nog wat extremer dan Nederland: het land had dit jaar al twee verkiezingen en ook na de tweede van juli, blijkt het vooralsnog onmogelijk een regering te vormen. Een derde verkiezing in een jaar wordt niet uitgesloten. Eurocommissaris Valdis Dombrovskis (handel) vindt het niet zo’n probleem dat de lidstaten later zijn met hun plannen. Dat heeft onder andere met de legitimatie te maken van gaande en komende regeringen, meent hij: die komen te zijner tijd.

Vooruitgang

Volgens Dombrovskis zou er overigens ‘technisch’ wel vooruitgang zijn wat betreft de plannen. Een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Financiën laat weten dat er inderdaad contact is met de Europese Commissie over wat er eventueel mogelijk zou zijn.

Als er op 1 oktober nog geen nieuwe regering is, dan gaat demissionair minister Hoekstra de Kamer informeren hoe het verder moet met dit proces. Nederland is volgens Financiën minder afhankelijk van Brusselse voorfinanciering dan veel andere lidstaten.

Voorfinanciering

Die voorfinanciering is al op gang aan het komen. Zo hebben Duitsland, Italië, Frankrijk, België, Griekenland Litouwen, Luxemburg, Denemarken, Portugal en Spanje inmiddels de nodige miljoenen gekregen van de circa 800 miljard die Brussel verdeelt in giften en leningen aan de lidstaten. En Kroatië, Cyprus en Letland volgen snel, aldus Dombrovskis.

Klimaat

Uit de 25 tot nu ingediende nationale herstelplannen valt af te leiden dat nog harder wordt ingezet in op de digitale – en klimaattransities dan aanvankelijk gepland. Ruim een kwart van die plannen wordt ingezet op digitaal – 20 procent per lidstaat is het minimum en ruim 40 procent gaat richting klimaat. Op dat onderdeel ligt het minimum per lidstaat op 37 procent

Publieke sector

Tot op heden is er door de Raad, de Europese institutie die bestaat uit de lidstaten, op 16 van de 25 plannen een zogeheten implementatiebeslissing genomen. Volgens Gentiloni gaan die plannen goed in op het herstel en noodzakelijke hervormingen. De lidstaten investeren onder meer in waterstof, milieuvriendelijker transport, de renovatie van publieke en openbare gebouwen, het digitaliseren van de publieke sector en slimme systemen voor energie en water en transport. Ook ziet hij veel plannen in grensoverschrijdende samenwerking en lidstaten die de handen ineenslaan en samen plannen maken bijvoorbeeld op het gebied van waterstof.

Veel lidstaten gaan in op diversiteit, een ander thema van de plannen. Een aantal lidstaten maakt plannen om de loonkloof tussen man en vrouw te dichten. Ook zijn er in lidstaten maatregelen tegen het witwassen van geld.