Herfstakkoord gunstig voor gemeenten

Het akkoord dat het kabinet met de oppositie heeft gesloten over de begroting 2014, pakt voor gemeenten en provincies gunstig uit. In 2014 krijgen ze minder aan algemene uitkering, vanaf het jaar daarop echter steeds meer.

Afgezien van komend jaar (- 70 miljoen euro) gaan gemeenten er wat betreft de uitkering uit het gemeentefonds in 2015, 2016 en 2017 er financieel respectievelijk 104, 118 en 144 miljoen euro op vooruit ten opzichte van de Miljoenennota. Voor een gemiddelde gemeente van 40.000 inwoners komt dat volgens gemeentefondsspecialist Dirk Jans neer op een positief verschil dat oploopt van ruim 2 tot uiteindelijk 3 ton.

VNG signaleert toch verschraling

Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) betekent het begrotingsakkoord ondanks de groei van het gemeentefonds toch een verschraling. Het regeerakkoord gaf aan dat van de 1,3 miljard euro die omgaat in de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten 760 miljoen over zou gaan naar gemeenten om deze met maatwerkvoorziening inkomenssteun gerichter en rechtvaardiger in te zetten voor mensen die dit nodig hebben. ‘Na het Zorgakkoord kort het begrotingsakkoord een derde keer op het over te hevelen budget. Het overgebleven budget van 706 miljoen euro wordt nu met 438 miljoen euro verlaagd. Resultaat is dat van de oorspronkelijke 1,3 miljard euro er slechts 270 miljoen overgeheveld wordt naar gemeenten.’

Overheveling taken 'onder grote druk'

Verder verlaagt het kabinet het budget voor cliëntondersteuning van mensen die zorg nodig hebben, per 2015 een gemeentelijke taak, met 25 miljoen euro. Die ingreep, zonder vooraankondiging en zonder opgaaf van redenen, zet volgens de VNG het voorbereidingsproces van die overheveling ‘onder grote druk.’

Op de transitiekosten voor de hervorming langdurige zorg kort het kabinet 95 miljoen euro. Het begrotingsakkoord houdt ook een daling in van het budget dat gemeenten ontvangen voor de bijstand. Deze bezuiniging moet gerealiseerd worden doordat vanaf 2015 meer gemeenten actief moeten proberen het aantal bijstandsontvangers te beperken. Daarnaast moeten aanpassingen van de alimentatieregels de uitgaven aan de bijstand doen dalen.

Korting mogelijk niet haalbaar

‘De bezuinigingen die het kabinet doorvoert op zorgtaken die gemeenten gaan uitvoeren zijn zorgwekkend. Daarnaast zijn de maatregelen die bij de Wwb (Wet werk en bijstand/red) en alimentatie een korting op het budget moeten opleveren, fors en mogelijk niet haalbaar. Deze bezuinigingen zullen onherroepelijk een verdere verschraling van de zorg en ondersteuning voor inwoners opleveren’, aldus de VNG.

Beperkte gevolgen voor provinciefonds

Voor de provincies hebben de begrotingsafspraken voor 2014 in het zogeheten Herfstakkoord beperkte financiële gevolgen. De verschuivingen binnen het pakket ombuigingsmaatregelen van 6 miljard euro naar sociale zekerheid en zorg van circa 800 `a 900 miljoen euro, werken positief uit voor de accressen. Uitgaven en bezuinigingen op het gebied van de sociale zekerheid en de zorg vallen namelijk buiten de normeringsystematiek  van samen de trap op en samen de trap af. Alleen voor 2014 is er, net als bij de gemeenten, sprake van ‘een kleine min’ – vijf miljoen euro. De jaren erop zien er beter uit ten opzichte van de septembercirculaire met plussen van respectievelijk 9, 11 en 13 miljoen euro.