‘Geen wietproef als gemeente moet bijbetalen’

Raadsfracties in de gemeente Groningen hebben grote twijfels over het doorgaan van het landelijke experiment gesloten coffeeshopketen, oftewel de wietproef, als de gemeente ruim een ton moet bijleggen. Burgemeester Koen Schuiling schrijft dat het rijk 1,5 ton vergoed voor 2020, terwijl de gemeente Groningen voor dat jaar 275.000 euro heeft begroot.

Geen volledige dekking kosten
Tijdens de bespreking van de deelname aan het experiment in de raad heeft een aantal Groningse raadsleden gezegd ervan uit te gaan dat deelname geen kosten voor de gemeente met zich mee zal brengen en de bijdrage vanuit het rijk dus dekkend zal zijn. Schuiling schrijft dat de deelnemende gemeenten is gevraagd een begroting te maken van de te verwachten kosten als gevolg van de deelname aan het experiment, zoals voorbereidingskosten en uitvoeringskosten. Hem is verteld dat het uitgangspunt van het ministerie is dat het rijk een tegemoetkoming verstrekt, niet dat de kosten van de gemeenten volledig worden gedekt.

'Gemeente loopt risico'
Het rijk heeft enkele weken terug mondeling laten weten een vaste vergoeding van 150.000 euro per deelnemende gemeente te verstrekken voor de voorbereidingsfase van het experiment, schrijft Schuiling. ‘Dit bedrag is aanzienlijk lager dan wat door de gemeente Groningen momenteel is begroot voor 2020, namelijk 275.000 euro.’ De Groningse begroting is weliswaar deels ruim opgesteld om enige armslag te houden vanwege de grote onzekere factor van het experiment, maar er is er dus een aanzienlijk gat tussen verstrekking en begroting. ‘De conclusie is te rechtvaardigen dat de tegemoetkoming door het rijk naar alle waarschijnlijkheid niet de volledige kosten zal gaan dekken. Als gemeente lopen we hiermee dus een risico.’

Ministeries zoeken meer budget
Schuiling schrijft verder dat het rijk nog een concrete toezegging heeft gedaan over de hoogte van de tegemoetkoming voor de kosten van de experimenteerfase. De ministeries zoeken nog naar meer budget, want het huidige beschikbare bedrag voor het experiment is te weinig om de gemeenten en de andere toezichthoudende instanties te compenseren. Pas medio 2020 wordt hier mogelijk meer

duidelijkheid over gegeven.

'Controles kosten veel tijd'
Groningen heeft voor de experimenteerfase die in 2021 begint 215.000 euro begroot en van 2022 tot en met 2024 jaarlijks 158.000 euro. De begroting gaat uit van zes controles per jaar per coffeeshop met twee toezichthouders. De gemeente denkt dat de controle, inclusief administratie, veel tijd kost (10 uur per toezichthouder per coffeeshop-controle). Er is ruim begroot, omdat de gemeente nog niet exact weet hoe de controles eruit gaan zien en hoe het administratiesysteem tijdens het experiment eruitziet.

Motie: geen doorgang als bijbetalen
Diverse raadsfracties hebben aangegeven dat het experiment beter geen doorgang kan vinden als de gemeente er zelf geld voor zou moeten bijleggen. Een motie met deze strekking is al aangekondigd door de VVD voor de gemeenteraadsvergadering van donderdag 12 februari. ‘We sleutelen met de mede-indieners nog aan de tekst, laat fractievoorzitter Ietje Jacobs woensdag weten. Ze benadrukt niet tegen het experiment te zijn. ‘Wij steken als gemeente onze nek uit voor een experiment met landelijk belang. Dan hoort het rijk te voorkomen dat hier lokaal geld naar toe moet gaan.’ Volgens Jacobs is de belangrijkste reden voor de motie dat de gemeente enorme tekorten heeft en dat de afgelopen periode de lasten enorm zijn gestegen.

Gesprek met kabinet
De regelgeving voor het experiment is nog niet afgerond. Daarvoor moeten het ontwerpbesluit en de ministeriële regeling nog worden vastgesteld. De ministeriële regeling is in consultatie geweest, de reacties worden nu verwerkt. Het ontwerpbesluit ligt nog voor advies bij de afdeling advisering van de Raad van State. Er is nog geen datum bekend waarop de regelgeving officieel in werking zal treden. Wel is duidelijk dat Schuiling op 30 maart met het kabinet en andere deelnemende gemeenten spreekt. Hij hoopt dan meer duidelijkheid te krijgen over de eisen aan het experiment, zodat de gemeente de begroting daar beter op kan afstemmen. Schuiling belooft de raad dat hij in dat gesprek de voorwaarde zal noemen dat de raad een gedeeltelijke tegemoetkoming in de kosten niet goed genoeg vindt.

UPDATE
De motie om deelname per direct stop te zetten en die uiteindelijk door zeven oppositiepartijen was ondertekend werd woensdag op het laatste moment toch niet ingediend, meldt het Dagblad van het Noorden. Jacobs wacht voorlopig de uitkomst af van de onderhandelingen tussen burgemeester Schuiling en Den Haag over de financiële randvoorwaarden. Schuiling meldde dat de ministeries willen praten over een hogere kostenvergoeding dan een tegemoetkoming. 'Ze willen Groningen er graag bij houden als deelnemer.'