Geen vervolgonderzoek onteigening Joods vastgoed

Het kabinet ziet geen aanleiding nieuw onderzoek te doen naar geroofd onroerend goed van Joden in de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Kamerfractie van de PVV had om zo’n onderzoek verzocht na speurwerk van datajournalistiek platform Pointerzoek. Dat bracht aan het licht dat vier van de vijf gemeenten aangaven niet te weten of tijdens die oorlog dergelijk vastgoed is onteigend en doorverkocht.

Volgens minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft de commissie Kordes in 1997 – in opdracht van het ministerie van Financiën – het naoorlogs rechtsherstel van geroofde onroerende goederen onderzocht. Daaruit bleek dat rechtsherstel, onder andere van geroofde onroerende goederen, naar vermogen was uitgevoerd, maar dat het formalistisch was geweest, en vaak ook kil. De overheid en de samenleving waren onvoldoende doordrongen van wat Joden tijdens de oorlog was aangedaan’, aldus de commissie destijds.

181,5 miljoen

‘Gezien de uitkomsten van dit onderzoek en de reactie van het kabinet is er geen aanleiding om opnieuw onderzoek te doen naar geroofd onroerend goed’, aldus Van Engelshoven. In reactie op het rapport besloot het kabinet toen omgerekend 181,5 miljoen euro ter beschikking te stellen aan de joodse gemeenschap ‘om finaal recht te doen aan de kritiek op de bejegening van de betrokken vervolgingsslachtoffers, het rechtsherstel en de gevolgen die dat heeft gehad voor hun verdere bestaan.’

Verkaufbücher

Van Engelshoven: ‘Recent is een groot deel van de transacties van onroerende goederen online in beeld gebracht door een samenwerking van het Nationaal Archief en het Kadaster door het verbinden van de administratie van Verkaufbücher met data van het Kadaster. Deze bevatten 7.107 vastgoedobjecten van de naar schatting 10.000 panden en stelt ons in staat om transacties per gemeente te zien.’

Omdat veel van de oorspronkelijke administratie verloren is gegaan, maakt dat het volgens de minister onmogelijk om de objecten die hierin niet zijn opgenomen verder in kaart te brengen.