´Fusiebonus´ voor eerste superprovincie

De samenvoeging van de provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland levert jaarlijks minimaal 70 miljoen euro op. De belangrijkste taak van de eerste superprovincie is die van regionaal gebiedsregisseur. Gedeputeerde Staten (GS) van de drie provincies moeten een stuurgroep gaan vormen om een inhoudelijke agenda voor de nieuwe provincie op te stellen.

Noordoostpolder

Dit stellen minister Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) en staatssecretaris Weekers (VVD) in het ontwerp herindelingsvoorstel tot de vorming van het eerste landsdeel. Het herindelingsontwerp ligt vanaf nu tot en met 16 oktober ter inzage. De superprovincie moet op 1 januari 2016 het licht zien en telt dan 4,3 miljoen mensen. De Noordoostpolder wordt vooralsnog onderdeel van de nieuwe provincie. Afhankelijk van de reacties op het ontwerpvoorstel kan het definitieve wetsvoorstel wat betreft de Noordoostpolder anders uitpakken. Naast de structurele besparingen, schat het kabinet dat de samenvoeging incidenteel maximaal 115 miljoen euro gaat kosten. Dat bedrag kan binnen ongeveer vier jaar worden terugverdiend.

Speciale herindelingsmaatstaf

Er komt een speciale maatstaf herindeling in het provinciefonds om het financiële nadeel van de eerste superprovincie te compenseren. Met de huidige rekenmethodiek zou er − door met name het twee keer wegvallen van het zogeheten vaste bedrag − een substantieel nadelig financieel effect voor de nieuwe provincie ontstaan. De algemene uitkering voor de nieuwe provincie daalt als gevolg van de fusie met circa 25 miljoen euro ten opzichte van wat de drie gezamenlijke uitkeringen. ‘Een dergelijk substantieel effect voor de nieuwe provincie is ongewenst’, aldus het herindelingsontwerp.

Nieuwe hoofdstad

De fusieprovincie mag zelf haar eigen naam kiezen. De werknaam blijft voorlopig Noordvleugel. Plasterk raadt de provincies aan wel advies in te winnen bij de Commissie voor de naamgeving van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Ook de keuze van de hoofdstad is aan de nieuwe provincie.

Omvang statenleden onbekend

Het is nog niet bekend uit hoeveel statenleden de nieuwe provincie zal bestaan. Het kabinet wil het aantal statenleden in alle provincies met ingang van de statenverkiezingen in 2015 met een kwart verminderen. In de superprovincie betekent dit door de samenvoeging een nog verdere afname. Dat vindt het kabinet ongewenst. In het definitieve herindelingsvoorstel wordt een extra inwonersklasse voor provincies met meer dan 4 miljoen inwoners opgenomen.

Effectiever

Met de superprovincie wordt een slagvaardig provinciaal bestuur gerealiseerd, stellen de bewindslieden. Dat is van groot belang omdat de provincie een belangrijke rol heeft in het vormgeven van  partnerschap met het (internationale) bedrijfsleven, mede-overheden en maatschappelijke instellingen. Dit gebeurt nu te gefragmenteerd. Eén provinciaal bestuur met één economische agenda en één investeringsagenda kan effectiever opereren, aldus het ontwerpvoorstel. Provinciale investeringen komen beter terecht en bedrijven hebben baat bij één bestuur en één ambtelijke organisatie (één loket) om zaken te doen. Ook meent het kabinet met de fusie van drie provincies een einde te maken aan de bestuurlijke drukte.

 

Inhoudelijke agenda

Er wordt zo snel mogelijk een stuurgroep in het leven geroepen die onder leiding van minister Plasterk een inhoudelijke agenda gaat opstellen. Doel daarvan is om nader inzicht te krijgen in de belangrijkste maatschappelijke opgaven en kansen, rolopvatting en sturingsmogelijkheden. Ook de taken, bevoegdheden en budget van de nieuwe provincie komen daarin aan bod. De inhoudelijke agenda vormt het startpunt voor de nieuwe provincie.

 

Herindelingsverkiezingen

Bij de Statenverkiezingen van mei 2015 wordt nog gestemd voor de drie nu bestaande provincies. Daarna komen er herindelingverkiezingen. Dit heeft geen gevolgen voor de samenstelling van de Eerste Kamer.