Extra geld voor kwakkelende stadscentra

Het kabinet trekt 100 miljoen euro uit voor de herstructurering van winkelgebieden in stadscentra. In een brief aan de Tweede Kamer zegt staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) te verwachten dat de coronacrisis het verdwijnen van mode, sport en schoenenwinkels verder zal versnellen. Het geld moet gemeenten en marktpartijen helpen om verloedering tegen te gaan.

Leegstand

Door een veranderende demografie en een ander winkelgedrag van consumenten heeft met name de retailsector met fysieke winkels het zwaar. Maar veel binnensteden hebben zich de afgelopen decennia juist steeds sterker gericht op non-food branches als mode- en kledingwinkels. Zo’n 60 procent van het aanbod in de binnensteden bestaat uit die winkels. Maar naar verwachting van onderzoeksbureau’s en de sector zelf zal de krimp die zich inmiddels al een aantal jaren voordoet, door blijven gaan. Al voor de coronacrisis ging men uit van een afname van ongeveer 20% binnen 10 tot 15 jaar, maar inmiddels wordt verwacht dat dit percentage hoger zal liggen en zich al veel sneller zal voltrekken. Veel gemeenten proberen maatregelen te nemen door specifiek op retail gericht beleid, maar die heeft vaak alleen een tijdelijk effect. Uiteindelijk heeft leegstand grote gevolgen voor de leefbaarheid van de binnenstad.

Integraal

Retailorganisaties en overheidsinitiatieven als de Retailagenda hameren daarom vaker op een integrale benadering: verklein het winkelgebied, en sta andere functies, zoals wonen of andere bedrijvigheid toe in de binnensteden. Toch ziet Keijzer dat gemeenten en marktpartijen terughoudend zijn met een gebiedsgerichte aanpak. Het planproces is vaak complex door verdeeld eigendom en gebrek aan samenwerking. Bovendien kost het veel geld, dat vaak niet kan worden terugverdiend door hogere huren.

Projectplan

De bijdrage van het rijk is vooral gericht op projecten die zo’n onrendabele top hebben, en moeilijk gefinancierd kunnen worden door gemeenten en marktpartijen. De partijen kunnen voor een projectplan een subsidievraag indienen die door een commissie van onafhankelijke experts getoetst zal worden op gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde. Bovendien mag de onrendabele top niet meer zijn dan 20% van de realisatiekosten. Per project kan maximaal 5 miljoen euro subsidie worden gegeven.