Delft krijgt financiële gaten niet meer gedicht

Delft liet vorige week weten dat ze de begroting structureel niet rond krijgt. De gemeente kampt met ten minste zeven plagen.

Het begrotingstekort in 2015 bedraagt 11,3 miljoen euro. Het structurele tekort komt in 2018 uit op 6 miljoen. Meer bezuinigen lukt niet, zei wethouder Financiën Aletta Hekker (D66) vorige week bij de begrotingspresentatie. 'De grens is bereikt.' Delft komt nu onder verscherpt toezicht van de provincie.

Spoorzone
Veruit de grootste strop om de nek van de stad is het project Spoorzone. Bij de presentatie van een 'second opinion' vorige week bleek het verwachte verlies nog hoger dan eerder geschat: geen 62 miljoen maar misschien wel 80 miljoen euro.

Grondexploitatie
Maar de Spoorzone is niet Delfts enige problemen. De gemeente lijdt daarnaast grote verliezen op een tweede bouwproject: de Harnaschpolder. Het is een klassiek geval van verlies op grondexploitatie, zoals zoveel gemeenten met uitbreidingslocaties die hebben. In de Harnaschpolder moeten 1300 woningen komen, maar de verkoop stagneert. Inmiddels spaart Delft voor een eind 2019 te nemen verlies van 63 miljoen euro.

Schuldenberg
Een gevolg van de grondexploitatietegenvallers is dat de Delftse schuldenberg momenteel 309 miljoen euro hoog is en doorstijgt naar 354 komend jaar en 384 miljoen in 2016. De rentelasten zijn zo hoog dat 'de aflossing van de schuld grotendeels wordt doorgeschoven naar de toekomst', zo vermeldt de meerjarenbegroting. De rentestand is weliswaar extreem laag, maar omdat zo'n groot deel van de begroting opgaat aan rente is de gemeente zeer gevoelig voor eventuele rentestijging. Voor dat risico moet een buffer worden aangelegd.

Risicoreserveringen
Zo ontstaat het vierde probleem: een zichzelf versterkend proces waarbij op alle fronten de financiële risico's toenemen. De reserveringen die de stad daarvoor moet doen, slokken een steeds groter deel op van het beschikbare budget.

Verplichte investeringen
Dan is er nog het probleem dat Delft niet alle investeringen achterwege kan laten. Bezuinigen op de kenniseconomie of op citymarketing kost uiteindelijk meer geld dan het oplevert. Daarnaast zijn er wettelijke verplichtingen op het beheer van infrastructuur. Met name het onderhoud van de vele bruggen in Delft is een kostbare aangelegenheid. En Delft loopt al flink achter.

Lage algemene uitkering
Aan de inkomstenkant zitten de andere plagen. Delft beklaagt zich over een relatief lage algemene uitkering uit het gemeentefonds. Dit komt doordat Delft twee grote steden in haar directe nabijheid weet – Den Haag en Rotterdam – die nogal wat 'centrumfunctiegeld' voor de neus van Delft wegkapen. Een volgend probleem gaat zich de komende jaren voordoen, doordat een nieuwe definitie van woonruimte in het gemeentefonds ervoor zorgt dat veel studentenwoningen niet meer meetellen, hetgeen Delft op een korting van 1,8 miljoen euro per jaar komt te staan.

Hoge lokale lasten
Tot slot kunnen de eigen inkomsten nauwelijks omhoog. Ten opzichte van de 35 grootste gemeenten heft Delft 9 procent meer ozb en rond 16 procent meer reinigings- en rioolheffingen. De woonlasten zijn daarmee 13 procent hoger dan elders. Nog meer halen bij de eigen inwoners wordt lastig.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr.22 of via de inlog.