Burger spekt via precario soms kas van andere gemeente

In veel gemeenten betalen inwoners via de beheerder van het energienetwerk ongemerkt belasting aan andere gemeenten. Inwoners van bijvoorbeeld Capelle aan den IJssel betalen aan onder meer Rotterdam, Dongeradeel en Veenendaal terwijl de gemeente zelf geen precariobelasting heft.

Vandaag publiceert het Groningse onderzoeksinstituut COELO een interactieve kaart waarop te zien is aan welke gemeente(n) inwoners meebetalen of welke inwoners betalen voor de voorzieningen in hun gemeente. Dat gebeurt via precariobelasting op leidingen: een verborgen belasting die huishoudens via de netbeheerders betalen.

Drinkwaterbedrijven
Gemeenten kunnen precariobelasting heffen op ondergrondse water-, gas- en elektriciteitsleidingen. Drinkwaterbedrijven mogen deze kosten rechtstreeks in rekening brengen bij hun klanten in de heffende gemeente. De beheerders van het energienetwerk moeten de kosten echter verdelen over àlle klanten, ook als die wonen in een gemeente die helemaal geen precariobelasting op leidingen heft.

Op interactieve kaarten van COELO wordt voor elke gemeente in beeld gebracht aan welke andere gemeenten de inwoners belasting moeten betalen. Ook is te zien in welke andere gemeenten de inwoners meebetalen aan de voorzieningen in de eigen gemeente. Zo blijken inwoners uit bijvoorbeeld Ameland, Alphen aan den Rijn en Aalten mee te betalen aan de belasting van Heerenveen.

Onzichtbare belasting
Precariobelasting is een onzichtbare belasting. ‘Inwoners beseffen niet dat zij deze belasting betalen en weten al helemaal niet dat zij vaak meebetalen aan de voorzieningen van gemeenten die misschien wel aan de andere kant van het land liggen. Belastingbetalers mogen dus niet altijd meestemmen over de hoogte van de belasting die ze betalen’, aldus het Coelo. ‘Dat is niet erg democratisch, en leidt niet tot een goede afweging van belastinggeld tegen de baten van gemeentelijke voorzieningen.’

Wetsvoorstel afschaffing
Het rijk is bezig om precariobelasting op ondergrondse leidingen af te schaffen. Ondertussen is het aantal heffende gemeenten gegroeid. De Tweede Kamer stemt binnenkort over een wetsvoorstel om precario op leidingen in tien jaar af te schaffen. Afspraak daarbij is dat tarieven in die tien jaar niet mogen worden verhoogd. Gemeenten die de belasting niet heffen in 2016 mogen deze niet meer invoeren.

Enkele tientjes
Er zijn zeven regionale netbeheerders. Drie regionale beheerders hebben geen precarioaanslag ontvangen. Van de andere vier rekent één (Enexis) nog geen kosten door omdat de beheerder bezwaar maakt tegen de ontvangen aanslagen. Huishoudens in de gebieden van Liander, Stedin of Enduris betalen via de energierekening wel precariobelasting op ondergrondse leidingen. Het gaat vaak om enkele tientjes per jaar.