Amsterdamse financiën: dringend orde op zaken stellen

Onvoldoende inzicht, niet genoeg controle, te veel eilandjes, een haperend computersysteem en te weinig betrokkenheid. Dat lijken belangrijke oorzaken waarom Amsterdam moeite heeft de financiële diensten op orde te krijgen. Of, zoals huidig wethouder financiën Udo Kock vorig jaar zei: Amsterdam is 'onvoldoende in control'. De gemeente wil orde in de financiële perikelen scheppen.

Inwoners de dupe
Dat Amsterdam zijn financiën niet op orde heeft, kost de inwoners en ondernemers geld. Basistaken (zoals overboekingen) gaan vaak fout, rapportages zijn niet goed, besluiten vallen zonder genoeg informatie. Het is niet duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is ('eilandenrijk'), problemen worden niet opgelost en afspraken niet nagekomen. En de gemeenteraad heeft er niet goed genoeg op gelet.

Steken laten vallen

Dat stelt een gemeentelijke enquêtecommissie in een maandag gepresenteerd rapport. Zij nam, op verzoek van de gemeenteraad, de al jaren durende financiële perikelen in de stad onder de loep. Conclusie: alle betrokken (ambtenaren, B&W en gemeenteraad) hebben steken laten vallen. Burgemeester Eberhard van der Laan zei bij het in ontvangst nemen van de conclusies dat die 'echt de vinger leggen op dingen waar we van kunnen leren'.

Financiële missers
Binnen de gemeente gaat jaarlijks zo'n 6 miljard euro om. De periode 2002-2014 werd gekenmerkt door financiële missers. Er waren dubbele overboekingen, verkeerde uitbetalingen (188 miljoen in plaats van 1,88 miljoen), grote projecten liepen financieel uit de hand en burgers klaagden over wat er met hun belastinggeld gebeurde. Als dat nou eens allemaal verbetert, dan kan dat de stad enkele tientallen miljoenen euro's per jaar opleveren, denkt de commissie, die met vijftien aanbevelingen komt. Bijna honderd mensen zijn - openbaar dan wel achter de schermen - gehoord. Onder hen vice-premier Lodewijk Asscher, wethouder financiën tussen 2006 en 2012.

Weinig aandacht voor problemen
'Afspraken binnen de gemeente Amsterdam blijken niet altijd afspraken te zijn', staat in het rapport. Burgemeester en wethouders hadden meer aandacht en prioriteit moeten geven aan de financiële functie, vindt de commissie, onder leiding van CDA'er Marijke Shahsavari. De raad heeft te weinig afgedwongen dat het college met verbeteringen kwam, en de ambtelijke top had weer te weinig aandacht voor de problemen.

Zorgplicht

De commissie bepleit een 'zorgplicht' voor de hele financiële functie die bij de wethouder financiën komt te liggen. Die is dan aan te spreken op een duidelijk taken- en verantwoordelijkhedenpakket. Ook moet de gemeenteraad de begroting en jaarrekening veel nauwkeuriger gaan behandelen. (ANP)