Alle gemeenten op tijd met vaststellen jaarrekening

Het onmogelijke is toch mogelijk gebleken. Niet één gemeente blijkt te laat te zijn met het vaststellen van de jaarrekening over 2015. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken heeft ze alle 393 binnen.

De minister had de gemeenten een deadline gesteld: wie niet voor 1 oktober een door de gemeenteraad vastgestelde jaarrekening – inclusief de bijbehorende accountantsverklaring en verslag van bevindingen – had ingediend, kon een boete tegemoet zien in de vorm van een korting op het gemeentefonds. Voor nogal wat gemeenten betekende dat een race tegen de klok. Drie weken voor het verstrijken van het ultimatum, was het wachten op nog zo’n zestig gemeenten.

Extra tijd
Verzoeken om clementie legde de minister naast zich neer: hij had immers al twee keer uitstel verleend. Gemeenten en hun accountants hadden te kennen gegeven dat ze de reguliere inleverdatum van 15 juli vrijwel onmogelijk konden halen. Extra tijd was nodig in verband met de verslaglegging van de decentralisatie-uitgaven op het terrein van jeugd, werk en zorg. Enkele gemeenten konden met moeite de jaarrekening vastgesteld krijgen op de avond voor het verstrijken van de deadline. In Tiel gebeurde dat bijvoorbeeld.

Kosten verhalen
Voor Tiel is met het tijdig inleveren van de jaarrekening – met een goedkeurende verklaring – de kous overigens nog niet af. Die gemeente wil de extra kosten die de gemeente moest maken gaan verhalen op de accountant, Deloitte. Die zou volgens de gemeente niet hebben willen meewerken aan een snellere afhandeling, mede omdat er bij de accountant sprake zou zijn van onderbezetting. Volgens financiënwethouder Laurens Verspuij (D66) is het proces om te komen tot een accountantsverklaring ‘uiterst moeizaam’ verlopen. ‘Op alle mogelijke manieren en op ambtelijk en bestuurlijk niveau hebben wij geprobeerd op tijd de gevraagde stukken te overleggen en het proces te versnellen, maar we waren hierbij afhankelijk van de voortgang van de werkzaamheden door het accountantskantoor. We konden een snellere controle niet afdwingen en tegelijkertijd voelden we de dreiging van eventuele strafmaatregelen die de rijksoverheid op kan leggen wanneer een gemeente niet op tijd de stukken aanlevert’, blikt de wethouder terug.

Onmogelijke tijden
Tiel dreigde naar zijn zeggen met een kort geding zodat Deloitte alle middelen uit de kast zou halen uiterlijk 30 september de gewenste accountantsverklaring op te leveren, met welk oordeel dan ook. Dat kort geding kwam er niet, omdat de accountant op verzoek van Tiel een planning had gemaakt gericht op het op tijd opleveren van de stukken. Verspuij: ‘Maar door deze gang van zaken hebben onze medewerkers extra werk moeten verzetten, soms op onmogelijke tijden. Daar zijn ook extra kosten mee gemoeid. Verder hebben we kosten gemaakt voor overleg met de advocaat. We beraden ons op mogelijkheden om deze kosten op de accountant te verhalen.’

Onderzoek BMC
Nu alle gemeenten uiteindelijk op tijd zijn, hoeft het ministerie nergens over te gaan tot opschorting van de gemeentefondsuitkering en terugvordering van specifieke uitkeringen. Wel wil het ministerie van Binnenlandse Zaken dat het volgend jaar niet opnieuw zo’n race tegen de klok wordt. Het ministerie heeft BMC daarom opdracht gegeven onderzoek te doen naar het proces rond de accountantscontrole. Het streven is dit najaar nog de resultaten daarvan beschikbaar te hebben.