Advertentie
financiën / Nieuws

Minder kantoorruimte nodig voor ambtenaren

Al vijf jaar voor de coronacrisis nam het aantal vierkante meters kantoorruimte per werknemer in gemeentehuizen af. Die trend is door het vele gedwongen thuiswerken versneld, zo blijkt uit Trends bij Gemeenten vanuit de benchmark Vensters voor Bedrijfsvoering. Ict drukt steeds nadrukkelijker een stempel op de werkprocessen.

13 mei 2021
thuiswerken.jpg

Al vijf jaar voor de coronacrisis nam het aantal vierkante meters kantoorruimte per werknemer in gemeentehuizen af. Die trend is door het vele gedwongen thuiswerken versneld, zo blijkt uit Trends bij Gemeenten vanuit de benchmark Vensters voor Bedrijfsvoering. Ict drukt steeds nadrukkelijker een stempel op de werkprocessen.

Apparaatskosten

Iets wat al langer gaande is in andere sectoren, zoals banken en webwinkels, gebeurt nu ook bij gemeenten: ict wordt steeds meer een productiefactor. Tussen 2016 en 2020 zijn de apparaatskosten van gemeenten gestegen van 622 naar 736 euro per inwoner. De ict-kosten stegen nog net iets sneller: van 63 naar 86 euro per inwoner. Het aandeel ict-kosten in de apparaatskosten nam toe van 10,1 procent in 2016 naar 11,6 procent in 2020.

Er is dus een kleine verschuiving te zien van arbeid naar ict bij gemeenten, maar minder dan verwacht. De ontwikkeling roept vragen op. Moeten gemeenten niet ruimhartiger zijn als het gaat om ict-investeringen? En juist strakkersturen op de apparaatskosten als geheel, om verdere stijging daarvan te voorkomen?

 

Toename formatie

Door digitalisering van overheadfuncties neemt het percentage overheadformatie af. Dit is een ontwikkeling die was voorzien. Wat begon met het schrappen van administraties, met hr-selfservice en met een digitaal archief, zet zich door naar de gehele bedrijfsvoering. Medewerkers in het primair proces kunnen steeds meer overheadtaken zelf uitvoeren, ondersteund door ict-oplossingen. De digitalisering leidt overigens niet tot afname van werkgelegenheid bij gemeenten. De totale formatie van gemeenten neemt al jaren toe.

 

Thuiswerken

Al vijf jaar voor de coronacrisis was het aantal vierkante meters kantoorruimte aan het afnemen. Interessant is hoe deze ontwikkeling zich doorzet, nu medewerkers massaal zijn gaan thuiswerken. We zien dat veel organisaties en managers voor de coronacrisis nog niet zo voorstander waren van thuiswerken en dit vaak belemmerden. Dit is aan het veranderen.

 

Zie voor het volledige artikel Binnenlands Bestuur nr. 9 van deze week

 

Reacties: 10

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

hoekstra / ambtenaar
Die daling van het aantel m2 per ambtenaar hebben we inderdaad gemerkt. Met z'n vieren in een ruimte met flexplekken waar eerst twee mensen werkten. Net als 50 jaar terug is er weer een rechtevenredig verband tussen de schaal en het aantal m2 van de werkplek. En daarboven op de privatisering van de kosten van de werkruimte, ook wel 'thuiswerken' genoemd maar feitelijk niks anders is dan het afwentelen van kosten op anderen en het zo verkopen dat die het nog leuk vinden ook.
Marjon / Beleidsadviseur
De formatie neemt toe, maar het aantal taken neemt van gemeenten neemt ook al jaren toe. Dit artikel wekt de indruk dat de formatiekosten lager moeten worden, maar is dat zo? Hoe hoog zijn de formatiekosten in relatie tot het totale budget van gemeenten? Is dat aandeel ook gestegen?
B. Janssen / Ambtenaar
De artikelen van dhr. Bekkers hebben allemaal dezelfde teneur: ambtenaren zijn enkel een kostenpost die zo klein mogelijk moet zijn, met een heel duidelijk werkgeversperspectief. Weinig realistisch wanneer je bedenkt dat gemeentelijke taken alleen maar zijn toegenomen en complexer worden door de steeds ingewikkeldere wetgeving. Het tekort aan kantoorruimte wordt met speels gemak afgewenteld op de ambtenaar en daar staat verrassend weinig tegenover.
H. Wiersma / gepens.
@Birnie Janssen. Helemaal juist. Denk bijv. aan wetgeving in Sociaal Domein en nieuwe wetgeving in de stijgers o.a. Omgevingswetgeving, Inburgeringswetgeving.

In het artikel zijn de voordelen van thuiswerken (minder m2 werkruimte en de exploitatie daarvan en minder vervoerskosten) onvoldoende in beeld gebracht om een uitgebalanceerd inzicht te geven..
Hans / plantoetser
Over gemeentehuizen maatje te groot (en woningen te klein) en over onkostenbesparing gesproken:

Deze voorbode past prima in het ingezette zoek-het-lekker-zelf-uit en wees blij beleid.

We mogen alleen nog maar uitademen. Maar dan wel zo lang mogelijk..

Het begon allemaal met een bultje... 2 euro per dag..

Dus vergeet gerust een tegemoetkoming/vergoeding voor gebruik m2 eigen woning t.b.v. kantoorruimte voor je baas in je woonruimte;

En nu ik toch bezig ben:

Waarom niet zonder overleg overboeken van alle "gespaarde", steeds zakkende pensioenen naar AOW?

En komend jaar beëindigen van pensioengerechtigde-, en AOW-leeftijd? (slaap maar wanneer je dood bent, wie zong daar zo vrolijk over?)

Eet 's nachts je eigen afbetaalde spaarhuis op en laat nabestaanden op hun neus kijken: alles naar de belasting wanneer je niet alles op hebt gemaakt;

En waarom niet:

Verhoging eigen bijdrage "zorgverzekeringen" tot 75%; Afbouwen/beëindigen van zorg en -kostenvergoeding voor mensen ouder dan 55;

Tja, nog wat bitter na en dan stop ik vandaag: .... Groningen... wat ik denk...?
B. Janssen / Ambtenaar
@Raaf: de werkgever doet heel erg moeilijk over die 2euro thuiswerkvergoeding. Maar zie jij straks een bestuurder zonder eigen kantoor en een eigen parkeerplaats? Het voetvolk mag het inderdaad zelf uitzoeken en een fatsoenlijke CAO zit er blijkbaar ook niet in bij gemeenten. De bezuinigingen a.g.v. te hoge kosten van uitvoering wetten (medebewind) gaan ook hier over de rug van de ambtenaar. Wie een luizenbaantje zonder risico wil moet gewoon CEO worden bij ABN-AMRO, Shell, NAM of andere overgewaardeerde bedrijven.
Jan
Oorzaak en gevolg worden in dit artikel door elkaar gehaald. Er is niet minder kantoorruimte nodig doordat het thuiswerken toeneemt. Nee, het noodgedwongen thuiswerken neemt toe doordat er te weinig kantoorruimte per werknemer is, dit uit bezuinigingsoogpunt. Kom maar eens op een dinsdag of donderdag wat later op kantoor. Dan kun je met je laptop op het toilet of in de kantine (indien al aanwezig) gaan zitten. Dus kies je er maar voor weer naar huis te gaan, na eerst een vergeefse zoektocht naar een vrije werkplek te hebben gemaakt. Ergernis en tijdverspilling als gevolg. Soms is een dagje thuiswerken wel nuttig maar alleen werknemers met te lange reistijden geven de voorkeur aan veel thuiswerken is mijn ervaring. En dan hebben we het nog niet eens over het productieverlies, want lang niet iedereen kan de verantwoordelijkheid aan van effectief thuiswerken. Met Corona gaat alles noodgedwongen anders natuurlijk, maar daarna graag weer terug naar werken op kantoor en heel af en toe thuis. Komt niet alleen de productiviteit maar ook de onderlinge samenwerking en het groepsgevoel ten goede.
Toine Goossens
Veel gemopper, edoch,



Iedereen die verantwoordelijk is voor uitgaven (kosten) hanteert kengetallen om te volgen én te beoordelen of én hoe kosten en prestaties zich in de loop van jaren tot elkaar verhouden.

Voor iedere sigarenboer om de hoek is dat al jaren een vaste gewoonte. En als die sigarenboer ziet dat de verhoudingen uit de hand lopen, dan neemt deze maatregelen.



Dat je kosten afzet tegen inwoneraantallen is dus volstrekt logisch en noodzakelijk. En dan is het ook volstrekt logisch dat je daar de toe- of afname van taken bij betrekt, anders vergelijk je appels met peren.



In dit geval kijk je dus naar de kosten- en kerngetallenontwikkeling per primair proces. Ambtelijke apparaten dienen nog steeds veel elementair bedrijfseconomisch denken te leren. Dat is een ernstig gebrek in de opleiding.

Paul / projectleider
@Toine,



Een ambtenaar wordt geacht te denken aan het algemeen belang. Het bedrijfseconomisch belang is één van de afwegingskaders.
Beambte
Treurig, ook in dit artikel wordt gesuggereerd dat het vormen van een archief overhead is. In mijn beleving is alles overhead dat niet bij draagt aan het uitvoeren van een primair proces. Gemeenten voeren, als het goed is, de archiefwet uit. Dat is derhalve een primair proces en geen overhead.

Verder wordt over ict als productiefactor geschreven. Dan gaat het dus om het primaire proces. Waarom gaat het artikel dan vervolgens over overheadfuncties? Waar wil BB heen?
Advertentie