Advertentie
financiën / Nieuws

Uitstel herijking gemeentefonds definitief

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ‘zal zich niet verzetten’ tegen het uitstel van de herijking van het gemeentefonds. De herverdeling zou dermate nadelig uitpakken voor plattelandsgemeenten dat besloten werd tot uitstel tot 2022. Minister Knops stuurde een brief aan de Tweede Kamer over het definitieve besluit.

26 februari 2020
Geld-verdelen-shutterstock-205684195.jpg

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ‘zal zich niet verzetten’ tegen het uitstel van de herijking van het gemeentefonds. De herverdeling zou dermate nadelig uitpakken voor plattelandsgemeenten dat besloten werd tot uitstel tot 2022. Minister Knops stuurde een brief aan de Tweede Kamer over het definitieve besluit.

Verbeteringen

‘De verdeelformules voor het sociaal domein zijn een verbetering’, laat een VNG-woordvoerder weten, ‘maar in het klassiek domein zijn nog verbeteringen nodig.’ Omdat gemeenten te weinig geld hebben voor het uitvoeren van de taken in het sociaal domein, zoals jeugdzorg, hebben zij moeite om hun begrotingen sluitend te krijgen. De provinciale toezichthouders vreesden al dat de herverdeling voor sommige gemeenten de nekslag had kunnen betekenen. Volgens de VNG had deze herijking dus voor een verbetering gezorgd in het sociaal domein, maar laat de rest te wensen over.

Eisen

Er wordt aanvullend onderzoek verricht. Daarin moet volgens de VNG in ieder geval gekeken worden of er verdeelmodellen kunnen komen die betrouwbaarder zijn en beter uit te leggen. De koepelorganisatie dringt erop aan dat gemeenten in december geïnformeerd worden over de nieuwe verdeling.

265 gemeenten

Maar een nieuwe verdeling zal volgens de VNG niet genoeg zijn om de problemen op te lossen. ‘Het is zorgwekkend dat 265 gemeenten voor het jaar 2020 een exploitatietekort hebben begroot.’ Parallel aan het onderzoek moet daarvoor een oplossing worden gezocht. ‘Het is onvoldoende om de aandacht alleen te richten op het oplossen van de discrepanties in de verdeling’, laat de woordvoerder weten. ‘De koek moet groter, voor een herijking plaats kan vinden.’

Naar grotere gemeenten

'In media is reeds bericht dat de nieuwe verdeling een herverdeling van middelen naar grotere gemeenten zou betekenen', schrijft minister Knops (Binnenlandse Zaken, CDA) aan de Tweede Kamer. De minister herkent dit beeld op basis van de eerste resultaten van het onderzoek. 'Herverdelen van geld leidt onherroepelijk tot voor- en nadeelgemeenten. Door sommige gemeenten wordt echter aangegeven dat niet herverdelen ook pijn doet. Daarom wil ik voor het einde van dit jaar de besluitvorming over de invoering afronden.'

Reacties: 4

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Paul Depla / Voorzitter Stedennetwerk G40
De herverdeling van het gemeentefonds is keihard nodig. De huidige verdeelmodellen doen geen recht aan de kostenontwikkelingen in onze steden. Herziening van de systematiek is een goede zaak. Helaas lukt het niet de herverdeling al per 2021 door te voeren. Veel steden zullen dus nog een jaar langer krapte op hun begroting ervaren, terwijl het water hen al aan de lippen staat. Wij dringen dan ook aan op besluitvorming in het najaar met harde afspraken over invoering per 2022 en bij voorkeur compensatie van het tussenliggende jaar. Is het leed dan geleden? Nee, absoluut niet! De discussie over de herverdeling gaat eigenlijk over verdeling van een te klein budget. We constateren dat behalve de verdeelsystematiek ook het volume van de middelen niet meer past bij de taken waar gemeenten en in het bijzonder steden met een regionale verantwoordelijkheid nu en straks voor staan. Met name op het sociale domein zien we een stijging van kosten waartegenover geen of onvoldoende inkomsten staan. Dit heeft een nadelige invloed op onder andere de zorg voor onze ouderen, de aandacht voor onze kinderen en de ondersteuning van mensen die graag op een verantwoorde manier aan de slag willen gaan. De koek moet dus niet alleen anders verdeeld, maar ook groter worden willen we in de toekomst op een goede manier aan onze opgaven kunnen voldoen. En dat zijn we verplicht aan onze inwoners.



Paul Depla, voorzitter Stedennetwerk G40

Adri Totte / Wethouder
Een herverdeling is inderdaad nodig maar dan wel zo dat ALLE gemeenten hiermee uit de voeten kunnen. Het kan en mag toch niet zo zijn dat de kleinere gemeenten (nog meer) in moeten gaan leveren voor de grote gemeenten. Daarom een verstandig besluit dat er dit jaar naar een goede oplossing gezocht gaat/moet worden. Niet alleen de steden hebben krapte in hun begroting (zie reactie Paul Depla) maar zeker ook veel kleinere gemeenten hebben op dit moment al flinke tekorten m.n. in het sociaal domein. Daar zal eerst een goede oplossing voor gezocht moeten worden. De verschillen oud versus nieuw, in beide nieuwe modellen, zullen goed geanalyseerd moeten worden wat de redenen zijn van die verschillen. Het platteland mag van de nieuwe herverdeling niet de dupe worden.
WvD / SW
In vervolg op voorgaande reageerders:

In deze discussie mag je wat mij betreft ook het toewijzings- en verdelingsmodel betrekken. In de systeemwijziging aangaande decentralisatie en transities zijn te snel, te rigoureus en te weinig doordacht sociaal domeinthema's - sommigen met een open eind karakter - doorgezet naar 350+ gemeenten. En dan ook nog met een grote mate van vrijheid in de vertaling naar lokaal beleid. Dat dit in combinatie met kortingen niet handelbaar is (zowel qua inhoudelijke expertise, organisatiekracht en - kennis, ed.) was te voorzien. Maatwerkgericht werken richting burgers al dan niet via wijksturing en teams is mooi. Maar het kan toch niet zo zijn dat er per gemeente creatief met kurk gegoocheld en geëxperimenteerd wordt met basisrechten om vervolgens de gaten in andere begrotingsdisciplines te dichten. Men wil het hele gemeentelijke verdeelmodel nog eens onder de loep nemen. Goede zaak, en kijk dan ook even of je bepaalde (sociaal - domein) zaken niet weer op een ander niveau moet alloceren (regio, provincie of nationaal). Er wordt nu te veel geprutst en gefröbeld op gemeentelijk niveau wat tot onrechtvaardigheid en onrechtmatigheid leidt tussen gemeenten.

Jos Gruijters / raadslid
Als je alleen maar praat over herverdeling van middelen, is het duidelijk dat een verhoging van inkomsten voor de een altijd gepaard gaat met verlaging van de inkomsten voor de ander (communicerende vaten heet dat, geloof ik). Wil de transitie van het sociaal domein ooit een succes kunnen worden, zal eerst gesproken moeten worden over ophoging van de totaal beschikbare middelen. Dat de rijksoverheid taken overhevelde naar de gemeenten en de bijbehorende middelen met 15% of meer kortte, geeft aan dat -al of niet bewust- bij voorbaat is aangestuurd op het mislukken van het transitieproces.

Dat gemeenten de taken in het het sociaal domein beter -en misschien zelfs ook wel goedkoper- kunnen oppakken, wil ik meteen geloven. Maar dan had er wel een ordentelijke overdracht van dossiers moeten plaatsvinden (is dus niet gebeurd) en had er ook een gelijk financieringsniveau moeten zijn (is dus ook niet gebeurd).

Praten over een herverdeling van de gemeentefondsmiddelen is nu in feite alleen maar praten over een andere verdeling van de armoede, zonder de oorzaak van die armoede aan te pakken.
Advertentie